---

---

---

---

---

1. Czy państwa firma odczuwa skutki kryzysu gospodarczego?
       (TAK, NIE)
2. Jeżeli tak to w jakiej skali (1-10)?
3. Jakie działania powinien podjąć rząd łagodzące skutki kryzysu w budownictwie?

1. ułatwienia w dostępie do kredytów i stworzenie skutecznego systemu gwarancji kredytowych,
2. zmniejszenie podatku VAT na materiały budowlane i na mieszkania,
3. przywrócenie ulg budowlanych i remontowych,
4. kompleksowa nowelizacja i uproszczenie przepisów inwestycyjnych (prawo budowlane, ochrona środowiska, zamówienia publiczne, planowanie przestrzenne…),
5. wsparcie finansowe i rozszerzenie programu termorenowacyjnego,
6. zwiększenie środków publicznych na Towarzystwa Budownictwa Społecznego,
7. pilne opracowanie wieloletniego programu rozwoju budownictwa mieszkaniowego.

• W dziedzinie transportu – zły stan infrastruktury kolejowej i drogowej , brak połączeń autostradowych i dróg szybkiego ruchu.
• W dziedzinie energetyki - niski udział energii odnawialnej, brak dywersyfikacji nośników energii.
• W mieszkalnictwie – niewystarczające ilościowo i jakościowo zasoby mieszkaniowe.
• W infrastrukturze komunalnej – zły stan i niedobory sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej (szczególnie na wsi).
• W gospodarce wodnej - niska jakość wód powierzchniowych, niewystarczające oczyszczanie ścieków, nieefektywne gospodarowanie odpadami.

• Lata bezpośrednio po przechodzeniu od gospodarki zarządzanej centralnie do wolnego rynku; regres w budownictwie związany był z trudnościami w przystosowaniu działalności do gospodarki rynkowej. Występowała duża różnica w poziomie technicznym i organizacyjnym budownictwa polskiego i Europy Zachodniej, przy nadmiernym zatrudnieniu niska była wydajność, budownictwo polskie straciło rynki Bloku Wschodniego, na które eksportowano usługi budowlane. Jednak budownictwo szybciej niż inne dziedziny gospodarki opanowało reguły funkcjonowania rynku, przeprowadzono prywatyzację i rozpoczął się dynamiczny wzrost sektora.
• Druga połowa lat 90.tych to okres bardzo dobrej koniunktury w budownictwie. Jako główne przyczyny wysokiej aktywności budownictwa w tym okresie należy wymienić: rosnące możliwości i skłonność gospodarki do inwestowania w efekcie dobrych wyników finansowych przedsiębiorstw, napływ inwestycji zagranicznych, które wykreowały popyt na wykonawstwo w wielu dziedzinach budownictwa np. na obiekty handlowe wielko powierzchniowe, nowoczesne obiekty biurowo – biznesowe, hotele, magazyny i centra logistyczne. Miało miejsce stymulowanie popytu budowlanego poprzez system ulg i podatków (stopniowo ograniczanych lub likwidowanych), które wpływały na realny popyt ludności na nowe obiekty, ale też na remonty i modernizacje.
• Po okresie dobrej koniunktury nastąpił głęboki regres na rynku budowlanym. Od 1999 r. osłabienie koniunktury w gospodarce szczególnie gwałtownie odbiło się na rynku budowlanym. Wolumen produkcji budowlanej w dużych zakładach zmniejszył się w okresie 2000 – 2003 o prawie ¼. W zakładach małych, które realizują głównie roboty remontowe i modernizacyjne spadek produkcji był mniejszy, eksperci oceniają, że małe firmy „zmniejszały” regres w budownictwie.

• Kolejny etap korzystny dla budownictwa rozpoczął się po wejściu Polski w struktury UE. Wprawdzie wzrost w polskiej gospodarce zanotowano już w 2003 roku, ale budownictwo później niż inne dziedziny wychodziło z dekoniunktury i koniec recesji w budownictwie nastąpił w 2004 r.

• Inspektorzy legalizowali samowole, co do których nie mieli informacji o wniesieniu wymaganych opłat. Sytuacje takie miały miejsce w 8 inspektoratach, w 20 na 67 przypadków; m. in. w Zamościu i Bielsku Podlaskim.
• W inspektoratach nieprawidłowo naliczano opłaty legalizacyjne (7 inspektoratów). Najbardziej drastycznym przykładem jest PINB w Łodzi, gdzie zaniżono o 350 tys. zł opłatę legalizacyjną pawilonu gastronomicznego oraz PINB w Giżycku, gdzie pobrano o 40 tys. zł mniej niż należało od czterech właścicieli domków letniskowych.
• Niektórzy inspektorzy pozwalali inwestorom uniknąć opłat, przyjmując korzystne dla nich, acz niezgodne z prawem interpretacje przepisów. To może również wskazywać na występowanie korupcji. Przypadki takie wykryto w PINB w Hrubieszowie i Włodawie. Innym sposobem na ułatwienie właścicielom budów życia jest rozłożenie opłaty na raty, choć powiatowy inspektor nie ma takich uprawnień (PINB w Łodzi).

• 12 inspektorów nie sprawdzało, czy inwestorzy po wydanym nakazie wstrzymali roboty budowlane (nie zrobił tego np. PINB w Grodzisku Mazowieckim w 34 na 35 skontrolowanych postępowań oraz PINB w Świnoujściu w 20 na 25 przypadkach). 4 inspektoraty - m. in. PINB we Wrocławiu i Policach - nie sprawdziły wykonania innych nakazów (przerwanie robót, rozbiórka, doprowadzenie do stanu poprzedniego lub zgodnego z prawem)
• 6 inspektorów wydawało decyzje dotyczące rozbiórki lub zaniechania robót z niedopuszczalnym opóźnieniem. (PINB w Policach miał opóźnienia nawet do 11 miesięcy); 6 nie wydało ich wcale, mimo istnienia przesłanek prawnych (PINB w Łodzi i Wysokiem Mazowieckiem)
• PINB w Świnoujściu wydawał decyzje na podstawie niewłaściwej podstawy prawnej (w 22 przypadkach na 36 zbadanych);

• straciły one wielokrotnie mniejszy odsetek wykwalifikowanych kadr,
• władze tych stref uzyskały na ten cel wielomiliardową pomoc z UNRA,
• potencjał ich przemysłu nie tylko nie zmalał w trakcie tej wojny, lecz wzrósł tak znacznie, że nawet po jego remilitaryzacji oraz częściowym demontażu, był wyraźnie wyższy, niż w roku 1938,⁴
• na terenie tych stref znajdowały się spore zasoby kruszcu i dewiz zrabowanych ofiarom III Rzeszy.

• podział społeczeństwa na grupę osób, które z tej pomocy korzystały, oraz pozostałych, którzy z takich subwencji korzystać nie mogli, gdyż mieszkali na wsiach lub w miasteczkach, gdzie spółdzielni mieszkaniowych nie było,
• przynajmniej trzykrotnie niższy udział czynszów i innych opłat za mieszkania w budżetach polskich rodzin, niż w pozostałych krajach Europy Środkowej i Zachodniej.¹⁰ Następstwem takiej struktury wydatków naszych gospodarstw domowych była też budowa nadmiernej liczby domków rekreacyjnych, wzrost popytu na wyższe gatunki żywności i odzieży oraz alkohol i samochody, który wywoływał nie tylko niesprzyjający rozwojowi „saski” model konsumpcji, ale również skokowe podnoszenie ich cen oraz kolejne demonstracje, strajki i represje.¹¹

• podmiotowy (imienny) charakter udzielanych kredytów,
• zróżnicowanie ich wielkości, oprocentowania oraz terminów spłaty w zależności od poziomu dochodów oraz sytuacji majątkowej kredytobiorców, zgodnie z humanitarną zasadą, aby obiektywnie słabszym pomagać więcej,
• pozostawienie kredytobiorcom prawa do swobodnego wyboru formy inwestowania zgodnie z ich wyraźnie zróżnicowanymi preferencjami oraz możliwościami materialnymi i fizycznymi.¹²

• dalsze preferencyjne subsydiowanie arbitralnie wybranej, jednej formy i rodzaju budownictwa, a nie osób zasługujących na taką pomoc ze względów od nich obiektywnie niezależnych,
• zmniejszenie skłonności gospodarstw domowych, zainteresowanych poprawą sytuacji mieszkaniowej, do zwiększania swoich dochodów i oszczędności oraz ponowne wydłużenie kolejek oczekujących na przydział „tanich mieszkań” w TBS, a równocześnie wzrost wydatków na biesiady, samochody, kosztowną turystykę itp.
• negowanie korzyści, jakie zapewnia mechanizm osmozy dóbr trwałych, lecz kosztownych, od dawna funkcjonujący w krajach o gospodarce rynkowej, w efekcie którego gospodarstwa domowe znacznie częściej, niż obecnie w Polsce, kupują i sprzedają mieszkania już używane lub nowobudowane, w miarę wzrostu lub zmniejszania liczby ich członków, albo też dochodów,
• nawet w krajach bogatszych niż Polska, poza latami powojennej odbudowy i repatriacji, nie budowano i nie buduje się nowych mieszkań dla gospodarstw domowych o niższych niż przeciętne dochodach. Współczesne mieszkania w Europie użytkowane są bowiem z reguły dłużej niż przez 100 lat, co oznacza, że z każdego z nich mogą korzystać kolejno, przeciętnie, przynajmniej trzy gospodarstwa domowe.

1. Utworzenie skutecznego systemu gwarancji państwowych na kredyty inwestycyjne ze szczególnym uwzględnieniem kredytów mieszkaniowych.
2. Pilne uruchomienie specjalnego funduszu udzielającego bankom kredyty na prowadzenie działalności kredytowej na budownictwo inwestycyjne, w tym mieszkaniowe.
3. Pilne uruchomienie bezprocentowych pożyczek na wkład własny wymagany przy ubieganiu się o kredyt mieszkaniowy.
4. Obniżenie podatku VAT na mieszkania z dotychczasowych 7 do 5% (stawka dopuszczalna w świetle Dyrektywy VI UE).
5. Obniżenie stawki VAT na pozostałe materiały budowlane.
6. Rozważenie możliwości przywrócenia ulg budowlanych i remontowych.
7. Uruchomienie na wzór sprawdzonych doświadczeń europejskich, kas budowlanych dla mało i średnio zarabiających rodzin.
8. Pilne dokończenie kompleksowej nowelizacji ustaw regulujących procesy inwestycyjne, w tym odblokowanie przez rząd dawno już uzgodnionej społecznie ustawy Prawo Budowlane.
9. Przyjęcie nadzwyczajnych działań dla przyspieszenia i uproszczenia realizacji inwestycji infrastrukturalnych dla pełnego wykorzystania środków unijnych.
10. Rozważenie możliwości sprzedaży mieszkań na raty (zainteresowany zależnie od możliwości kupuje np. 30% mieszkania i zamieszkuje w nim spłacając czynsz i raty pozostałego kredytu). Rozwiązania stosowane w niektórych krajach.
11. Przyspieszenie działań samorządowych dla utworzenia puli tanich terenów pod budownictwo mieszkaniowe dla rodzin mniej zamożnych i dla organizacji inwestorskich non profit.
12. Pilne przygotowanie przepisów umożliwiających powstawanie organizacji non profit i wznowienie szerokiej działalności inwestycyjnej spółdzielczości mieszkaniowej.

• o pożyczkę przejściową można ubiegać się po 2 latach oszczędzania przy 25% minimum oszczędności,
• pożyczki błyskawiczne mogą być udzielone jedynie do 5% kwoty wolnych środków kasy budowlanej,
• węgierskie kasy budowlane mogą udzielać kredytu wyłącznie w forintach, a oprocentowanie oferowanych przez nie pożyczek jest mało konkurencyjne w porównaniu z bardzo popularnymi pożyczkami w walutach obcych (głównie we frankach szwajcarskich, a od połowy 2007 r. także w japońskich jenach).

• zmniejszenia liczby transakcji, spowodowanego głównie spadkiem dostępności kredytów hipotecznych, a także niekorzystnymi zmianami na rynku pracy i spadkiem poziomu optymizmu potencjalnych nabywców
• spadku wartości przeciętnej transakcji będącym rezultatem korekty cen
• mniejszym udziałem kredytu w wartości przeciętnej transakcji

• problemy w gospodarce, w tym zwłaszcza na rynku pracy przełożą się na wzrost liczby niespłacalnych kredytów a to oznaczać może eksmisje lub problemy banków w przypadku niemożności pozbycia się niewypłacalnych dłużników;
• wysokie prawdopodobieństwo bankructwa szeregu firm spowoduje utratę środków zainwestowanych przez nabywców, zaś za brak ustawy chroniącej nabywców odpowiedzialnością zostanie obarczony rząd i parlament;
• liczba mieszkań w budownictwie wielorodzinnym znajdujących się w budowie, a zwłaszcza – gotowych, jest w porównaniu z innymi krajami i potencjałem popytowym niewysoka. Dane GUS o liczbie ponad 700 tys. mieszkań i domów znajdujących się w budowie są nierealistyczne: część z nich to budowy zakończone i zasiedlone, część – zamrożone, a z pozostałych większość to domy jednorodzinne. Zahamowanie produkcji w budownictwie wielorodzinnym zaowocuje w kilkuletniej perspektywie spadkiem podaży, a w konsekwencji wzrostem cen.

Zmiany w ustawie Prawo zamówień publicznych

„4. Ogłoszenie zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych zamawiający może zmienić, zamieszczając w Biuletynie ogłoszenie o zmianie ogłoszenia, zawierające w szczególności datę zamieszczenia zmienionego ogłoszenia i jego numer.”;

      a także (w art. 12 ust.4) postanowiono, że:

„Ogłoszenie opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zamawiający może zmienić, przekazując Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich ogłoszenie dodatkowych informacji, informacji o niekom­pletnej procedurze lub sprostowania, drogą elektroniczną, zgodnie z formą i procedurami wskazanymi na stronie internetowej określonej w dyrektywie.”;

Dokonanie zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych lub w Dzienniku Urzędowym UE przedłuża terminy składania:
- wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
- ofert
o czas niezbędny do wprowadzenia zmian.

Ustalone zostały też - dla istotnych zmian ogłoszenia - w art. 12a terminy przedłużenia składania ofert, nie krótsze niż 22 dni w przetargu nieograniczonym, oraz wniosków o dopuszczenie do udziału - nie krótsze niż 30 dni - w trybie przetargu ograniczonego lub negocjacji z ogłoszeniem.

„2) posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz dysponują potencjałem technicznym i osobami zdol­nymi do wykonania zamówienia lub przedstawią pisemne zobowiązanie innych podmiotów do udostęp­nienia potencjału technicznego i osób zdolnych do wykonania zamówienia;”;

   „1) wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu wydanym w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania;”;

Ponadto został wprowadzony nowy art. 24a, w brzmieniu:

„Art. 24a. Zamawiający niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 1, przekazuje jego odpis Prezesowi Urzędu. Prezes Urzędu niezwłocznie po otrzymaniu odpisu orzeczenia dokonuje zmiany w wykazie, o którym mowa w art. 154 pkt 5a.”;

      „3. Zamawiający wzywa wykonawców, którzy w określonym terminie nie złożyli wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub którzy nie złożyli pełnomocnictw, albo którzy złożyli wymagane przez zamawiającego oświadczenia i dokumenty, o których mowa w art. 25 ust. 1, zawierające błędy lub którzy złożyli wadliwe pełnomocnictwa, do ich złożenia w wyznaczonym terminie, chyba że mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Złożone na wezwanie zamawiającego oświadczenia i dokumenty powinny potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu oraz spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego, nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo termin składania ofert.”,

„5. Wykonawca może powierzyć wykonanie zamówienia podwykonawcom, z wyjątkiem przypadku gdy ze względu na specyfikę przedmiotu zamówienia zama­wiający zastrzeże w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, że część lub całość zamówienia nie może być powierzona podwykonawcom.”;

„4. W uzasadnionych przypadkach zamawiający może przed upływem terminu składania ofert zmienić treść specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Dokonaną zmianę specyfikacji zamawiający przekazuje niezwłocznie wszystkim wykonawcom, którym przekazano specyfikację istotnych warunków zamówienia, a jeżeli specyfikacja jest udostępniana na stronie internetowej, zamieszcza ją także na tej stronie.”,

Ponadto dodano ust. 4a i 4b w brzmieniu:

„4a. Jeżeli w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego zmiana treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia prowadzi do zmiany treści ogłoszenia o za­mówie­niu, zamawiający:

1) zamieszcza ogłoszenie o zmianie ogłoszenia w Biuletynie Zamówień Publicznych – jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8;

2) przekazuje Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich ogłoszenie dodatko­wych informacji, informacji o niekompletnej procedurze lub sprostowania, drogą elektro­niczną, zgodnie z formą i procedurami wskazanymi na stronie internetowej określonej w dyrektywie – jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8.

4b. Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w usta­wie, jest niedopuszczalne dokonywanie zmian w treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia po upływie terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w przetargu ograniczonym i negocjacjach z ogłoszeniem, które prowadzą do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu.”,

Został uchylony dotychczasowy ust. 5 art. 38 dotyczący zakazu zmian kryteriów oceny ofert, warunków udziału w postępowaniu oraz sposobu ich spełniania, co oznacza, że zmieniana treść SIWZ może dotyczyć też tych obszarów.

Zaś ust. 6 otrzymał następujące brzmienie:

„6. Jeżeli w wyniku zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia nieprowadzącej do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu jest niezbędny do­datko­wy czas na wprowadzenie zmian w ofertach, zamawiający przedłuża termin składania ofert i informuje o tym wykonawców, którym przekazano specyfikację istotnych warunków zamówienia, oraz na stronie internetowej, jeżeli specyfikacja istotnych warunków zamówienia jest udostępniana na tej stronie.”,

„15) informację o przewidywanych zamówieniach uzupeł­niających, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 lub art. 134 ust. 6 pkt 3 i 4, jeżeli zamawiający przewiduje udzielenie takich zamówień.”

„4. Zamawiający określa kwotę wadium w wysokości nie większej niż 3 % wartości zamówienia.”,

a także uzupełniono o ust. 5a, stwierdzając:

„5a. Jeżeli zamawiający przewiduje udzielenie za­mówień uzupełniających, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 lub art. 134 ust. 6 pkt 3 i 4, określa kwotę wadium dla wartości zamówienia podsta­wowego. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.”;

„4a. Zamawiający zatrzymuje wadium wraz z odsetkami, jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie, o którym mowa w art. 26 ust. 3, nie złożył dokumentów lub oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1, lub pełnomocnictw, chyba że udowodni, że wynika to z przyczyn nieleżących po jego stronie.”;

„15) informację o przewidywanych zamówieniach uzu­peł­niających, o których mowa w art. 67 ust. 1 pkt 6 i 7 lub art. 134 ust. 6 pkt 3 i 4, jeżeli zamawiający przewiduje udzielenie takich zamówień.”;

„2. W przypadku złożenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu po terminie zamawiający niezwłocznie zawiadamia o tym wykonawcę; wniosek zwraca się po upływie terminu przewidzianego na wniesienie protestu.”;

„5. Zamawiający może wyznaczyć termin, o którym mowa w ust. 2, krótszy o 5 dni, jeżeli udostępnia specyfikację istotnych warunków zamówienia na stronie internetowej od dnia publikacji ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej do upływu terminu składania ofert.”;

Podobnie postąpiono w trybie dialogu konkurencyjnego.

„6) w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychcza­sowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień uzupełniających, stanowiących nie więcej niż 50 % wartości zamówienia podstawo­wego i polegających na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień, jeżeli zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybie przetargu nieogra­niczonego lub ograniczonego, a zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z przedmiotem zamówienia podstawowego;”,

a ust. 4 otrzymał brzmienie:

„4. Zamawiający może odstąpić od stosowania przepisów art. 19-21, art. 24 ust. 1 pkt 1-3 i art. 68 ust. 1 w przypadku zamówień udzielanych na podstawie ust. 1 pkt 1 lit. b i c oraz pkt 2, a także zamówień, o których mowa w ust. 3.”;

„2. Wykonawca samodzielnie lub na wniosek zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, z tym że zamawiający może tylko raz, co najmniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą, zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni.”,

„4. Przedłużenie okresu związania ofertą jest dopuszczalne tylko z jednoczesnym przedłużeniem okresu ważności wadium albo, jeżeli nie jest to możliwie, z wniesieniem nowego wadium na przedłużony okres związania ofertą.”;

            W art. 87 ust. 2 zostały zaś określone poprawki, jakich dokonuje zamawiający;

                „2. Zamawiający poprawia w ofercie:

1) oczywiste omyłki pisarskie,

2) oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsek­wencji rachunkowych                    dokonanych popra­wek,

3) inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych     warunków zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty

      – niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona.”;

 „2) jej treść nie odpowiada treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3;”,

 „6) zawiera błędy w obliczeniu ceny;

 7) wykonawca w terminie 3 dni od dnia doręczenia zawiadomienia nie zgodził się

      na poprawienie omyłki, o której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 3;”

„1. Zamawiający zawiera umowę w sprawie zamówienia publicznego w terminie nie krótszym niż 10 dni od dnia przekazania zawiadomienia o wyborze oferty, a jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 – w terminie nie krótszym niż 7 dni.

1a. Zamawiający może zawrzeć umowę w sprawie zamówienia publicznego przed upływem terminów, o których mowa w ust. 1, jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia została złożona tylko jedna oferta.”;

„3. Protokół wraz z załącznikami jest jawny. Załączniki do protokołu udostępnia się po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty lub unieważnieniu postępo­wania, z tym że oferty udostępnia się od chwili ich otwarcia, oferty wstępne od dnia zaproszenia do składania ofert, a wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu od dnia przekazania zaproszenia do składania ofert, ofert wstępnych lub dialogu.”

„1. Zakazuje się zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.”

Oznacza to, że ewentualne zmiany w umowie powinny być wcześniej przewidziane w ogłoszeniu lub SIWZ wraz z określeniem warunków takiej zmiany.

„2) zamawiający zawarł umowę bez wymaganej zgody wyrażonej w postanowieniu Krajowej Izby Odwoławczej przed ostatecznym rozstrzygnięciem protestu;”,

„7) zamawiający zawarł umowę przed upływem terminów, o których mowa w art. 94 ust. 1, z zastrzeżeniem art. 94 ust. 1a.”,

uchylając wcześniej pkt. 3 i 4.

„5a) prowadzi, ogłasza i aktualizuje na stronie internetowej Urzędu wykaz wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, jeżeli szkoda ta została stwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu;”

       - kontrola doraźna,

       - kontrola uprzednia zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej.

„1. Wobec treści ogłoszenia o zamówieniu, ogłoszenia o konkursie, postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia, regulaminu konkursu, czynności podjętych przez zamawiającego w postępowaniu lub konkursie oraz w przypadku zaniechania przez zamawiającego czynności, do której jest obowiązany na podstawie ustawy, można wnieść protest do zamawiającego. Przepisy art. 27 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.

2. Protest wnosi się w terminie 10 dni od dnia, w którym powzięto lub przy zachowaniu należytej staranności można było powziąć wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę jego wniesienia, a jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 - w terminie 7 dni. Protest uważa się za wniesiony z chwilą, gdy dotarł on do zamawiającego w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią.”,

 „4. Jeżeli postępowanie jest prowadzone w trybie innym niż przetarg nieograniczony, protest dotyczący postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia wnosi się w terminie:

1) 7 dni od dnia doręczenia specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jednak nie później niż 3 dni przed upływem terminu składania ofert - jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8,

2) 10 dni od dnia doręczenia specyfikacji istotnych warunków zamówienia - jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8”

„2. Protest jest ostatecznie rozstrzygnięty:

1)        jeżeli nie przysługuje odwołanie - wraz z rozstrzygnięciem przez zamawiającego protestu lub z upływem terminu na jego rozstrzygnięcie;

2)        jeżeli nie wniesiono odwołania - z upływem terminu do wniesienia odwołania;

3)        w przypadku wniesienia odwołania - z dniem wydania postanowienia kończącego postępowanie odwoławcze albo wyroku Izby.

3. Zamawiający może złożyć do Izby wniosek o uchy­lenie zakazu zawarcia umowy przed ostatecznym rozstrzygnięciem protestu. Izba może uchylić zakaz zawarcia umowy, jeżeli niezawarcie umowy mogłoby spowodować negatywne skutki dla interesu publicznego przewyższające korzyści związane z koniecznością ochrony wszystkich interesów, w odniesieniu do których zachodzi prawdopodobieństwo doznania uszczerbku w wyniku czynności podjętych przez zama­wiającego w postępowaniu o udzielenie za­mówienia. Izba rozpoznaje wniosek na posiedzeniu niejawnym, w drodze postanowienia, nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego złożenia. Przepis art. 186 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

4. Na postanowienie Izby, o którym mowa w ust. 3, nie przysługuje skarga.”

„1. Od rozstrzygnięcia protestu przysługuje odwołanie, z zastrzeżeniem ust. 1a.”,

„1a. W postępowaniu o wartości mniejszej niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8, odwołanie przysługuje wyłącznie od rozstrzygnięcia protestu dotyczącego:

1) wyboru trybu negocjacji bez ogłoszenia, zamówienia z wolnej ręki i zapytania o cenę;

2) opisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu;

3) wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia;

4) odrzucenia oferty.”,

„2. Odwołanie wnosi się do Prezesa Urzędu w terminie 10 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia protestu lub upływu terminu rozstrzygnięcia protestu, a jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 – w terminie 5 dni, jednocześnie przeka­zując kopię treści odwołania zamawiającemu. Złożenie odwołania w placówce pocztowej operatora publicznego jest równoznaczne z jego wniesieniem do Prezesa Urzędu.”

*                   *

*

2. Sąd oddala skargę wyrokiem, jeżeli jest ona bezzasadna. W przypadku uwzględnienia skargi sąd zmienia zaskarżone orzeczenie i orzeka wyrokiem co do istoty sprawy, a w pozostałych sprawach wydaje posta­nowienie. Przepisu art. 386 § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego nie stosuje się.

3. Jeżeli odwołanie zostaje odrzucone albo za­chodzi podstawa do umorzenia postępo­wania, sąd uchyla wyrok lub zmienia postano­wienie oraz odrzuca odwołanie lub umarza postępowanie.

4. Sąd nie może orzekać co do zarzutów, które nie były przedmiotem protestu.

5. Strony ponoszą koszty postępowania stosownie do jego wyniku; określając wysokość kosztów w treści orzeczenia sąd uwzględnia także koszty poniesione przez strony w związku z rozpoznaniem odwołania.

6.      Od wyroku sądu nie przysługuje skarga kasacyjna. Przepisu nie stosuje się do Prezesa Urzędu. Do czynności podejmowanych przez Prezesa Urzędu stosuje się odpowiednio przepisy o prokuratorze ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.”

*                   *

*

1. Do postępowań o udzielenie zamówienia i konkursów wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe, z wyjątkiem przepisów dotyczących zmiany ogłoszeń, zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, poprawiania omyłek w ofercie i przesłanek odrzucenia oferty, które stosuje się w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

2. Do protestów wnoszonych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy oraz do wnoszonych w ich następstwie odwołań i skarg, stosuje się przepisy działu VI ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

3. Do zamówień uzupełniających udzielanych w trybie za­mówie­nia z wolnej ręki po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, które były przewidziane w specyfikacji istotnych warunków zamówienia dla zamówienia podstawowego wszczętego przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się art. 67 ust. 1 pkt 6 w brzmieniu dotychczasowym.

4. Do umów w sprawach zamówień publicznych zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

5. Do kontroli wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

1. regułom zawartym w art. 215 Prawa spółdzielczego podlegało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu powstałe przed dniem 24 kwietnia 2001 r. aż do uchylenia art. 215 § 2-4tj. do dnia 15 stycznia 2003 r.
2. w przypadku zawarcia przez strony umowy wyłączającej wspólność majątkową, jeśli w jej skład wchodziło omawiane prawo powstałe przed dniem 24 kwietnia .2001 r., nadal pozostawało ono objęte wspólnością majątkową.

• możliwość swobodnego i dobrowolnego zrzeszania się i występowania ze spółdzielni,
• demokratyczna struktura, w której każdy członek ma jeden głos, decyzje są podejmowane przez większość, a wybierane kierownictwo jest odpowiedzialne przed członkami,
• równy, uczciwy i sprawiedliwy podział wyników gospodarczych.

• zastosowanie bardziej elastycznego systemu regulacyjnego (np. otwarcie dostępu do tradycyjnego kapitału akcyjnego lub umożliwienie wiązania prawa głosu z ilością posiadanych udziałów),
• zastosowanie surowszych wymogów prawnych, przy czym stosowanie się do nich uprawniałoby do otrzymania w zamian szczególnych przywilejów.

• obniżeniu minimalnej liczby osób koniecznej do założenia spółdzielni,
• umożliwianiu niektórym członkom więcej niż jednego głosu,
• rozszerzeniu zakresu działalności oraz obrotu z podmiotami nie będącym członkami spółdzielni,
• umożliwieniu emitowania własnych obligacji,
• dopuszczeniu przekształcenia spółdzielni w spółki akcyjne.

• kraje w których funkcjonuje jedna, ogólna ustawa o spółdzielczości (jak to miało miejsce w Polsce do 2000 r.),
• kraje, w których prawodawstwo spółdzielcze jest zróżnicowane w zależności od sektora i celów spółdzielni mieszkaniowych (tak jak obecnie w Polsce),
• kraje, w których brak prawa spółdzielczego, a jedynie funkcjonowanie spółdzielni reguluje umowa założycielska (statut lub regulamin).

• jest dopasowany do potrzeb zrzeszeń osób fizycznych lub osób prawnych, a jednocześnie stwarza możliwości ograniczenia odpowiedzialności,
• Spółdzielnię Europejską mogą tworzyć od podstaw osoby fizyczne lub prawne z różnych państw członkowskich.

• ograniczenie odwołań do ustawodawstwa narodowego państw członkowskich,
• uproszczenie przepisów, zwłaszcza dotyczących spółdzielni tworzonych od zera.

1. przystosowanie spółdzielni do konkurencyjnego kontekstu w UE,
2. udzielenie pomocy władzom publicznym w rozwoju regulacji dla spółdzielni i przyjęciu rozwiązań zawartych w Europejskim Statucie Spółdzielczym.

A. UWAGI OGÓLNE

1.     Zmiany wprowadzone opiniowaną ustawą są bardzo obszerne. W ustawie Prawo budowlane projekt wprowadza 77 zmian. W ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadza się 27 zmian głównych, a zmian szczegółowych będzie powyżej 100, w tym dwa nowe rozdziały. Opiniowaną ustawą wprowadza się także zmiany w 36 innych ustawach, przenosząc do nich wnioski wynikające ze zmian w ustawie Prawo budowlane i ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Równocześnie Ministerstwo Środowiska na stronie internetowej zamieściło projekt ustawy (wersja z 07.07.2008 r.) o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Ta regulacja obejmuje 171 artykułów. Wymienione regulacje dotyczą działalności inwestycyjno-budowlanej, a wobec tego powinny przywoływać tak samo nazywające się dokumenty występujące w procesie budowlanym. Niestety tak nie jest. Będzie to powodować potrzebę kolejnych zmian w regulacjach prawnych i skutkować utrudnieniami w działalności inwestycyjno-budowlanej. Byłoby lepiej aby nowe regulacje używały tego samego nazewnictwa i wchodziły w życie w tym samym czasie.

2.  Generalnie opiniowany projekt: o zmianie ustawy Prawo budowlane, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw ocenia się jako korzystny i zmierzający we właściwym kierunku. Przewiduje on, w ramach opracowywania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania, analizowanie wariantów lokalizacji inwestycji celu publicznego, które z zasady są inwestycjami oddziałującymi na środowisko, oraz wyboru najkorzystniejszego ich zlokalizowanie, z równoczesnym określeniem uwarunkowań środowiskowych związanych z daną inwestycją i jej usytuowaniem. Propozycje rozwiązań zawarte w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania, w tym także problematyka środowiskowa, będą poddane konsultacjom społecznym. Zawarta w projekcie nowej regulacji propozycja oznacza przeniesienie problematyki analiz i ocen środowiskowych z etapu inwestowania budowlanego na etap planowania przestrzennego z analizą wariantów lokalizacyjnych. Będzie to spełniać wymogi Unii Europejskiej oraz ułatwi proces przygotowania inwestycji. Oznacza to również pełniejsze zintegrowanie przepisów środowiskowych z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jest to realizacja wniosku, zgłaszanego przez Izbę Projektowania Budowlanego, usuwającego jedną z głównych barier w działalności inwestycyjno-budowlanej. Mamy nadzieję na jej uchwalenie.

3.    Jako słuszne i prawidłowe ocenia się propozycję likwidacji decyzji administracyjnej o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZiZT) i zastąpienia jej dokumentami mającymi charakter przepisów miejscowych lub dokumentów planistyczno-projektowych, które będą poddawane szerokiej konsultacji i ocenie społecznej.

Również za słuszne uznać należy propozycje dotyczące zastąpienia decyzji o pozwoleniu na budowę, formułą urzędowej rejestracji proponowanego zakresu robót budowlanych, w dostosowaniu do stopnia ich skomplikowania oraz przeznaczenia terenu określonego w dokumentach planowania przestrzennego. W praktycznym funkcjonowaniu administracji powinno się dążyć do skrócenia terminów podanych w projekcie nowelizacji, a przejętych z Kpa.

W projekcie regulacji jest wiele nowych rozwiązań prawnych, ocenianych jako korzystne, które przyczynią się do usprawnienia działalności inwestycyjno-budowlanej. Przykładowo jako korzystny traktuje się zapis, że uczestnikiem procesu budowlanego jest również wykonawca, z określeniem jego podstawowych obowiązków (art. 27b).

4.  Do istotnych spraw nie uwzględnionych w projekcie nowelizacji ustawy Prawo budowlane, zdaniem Izby Projektowania Budowlanego, należy zaliczyć:

4.1. Wprowadzenie zmian w procedurze sprawdzania projektów z nałożeniem na inwestora obowiązku zapewnienia sprawdzenia wykonania projektu budowlanego pod względem zgodności z przepisami w tym techniczno-budowlanymi, przez osoby niezależne od projektanta. Równocześnie nie przewidziano określenia szczegółów tego nowego systemu sprawdzania w rozporządzeniu wykonawczym.

Zawarty w projekcie nowelizacji ustawy nowy system sprawdzania projektów spowoduje poważne wydłużenie czasu związanego ze sprawdzaniem projektów oraz związanych z tym kosztów przygotowania inwestycji. W nowej propozycji brak również trybu rozstrzygania rozbieżności między projektantem i sprawdzającym jakie mogą powstawać w procesie sprawdzania i pełnienia nadzoru autorskiego. Nie uwzględniono również zalecanej w eurokodach ( europejskich normach konstrukcyjnych ) zaostrzonej procedury sprawdzenia projektów o zwiększonej konsekwencji zniszczenia obiektu budowlanego.

W ocenie Izby powinno się utrzymać dotychczasowy system sprawdzania z nieznaczną jego modyfikacja oraz wprowadzić niezależny system sprawdzania projektu budowlanego dla obiektów o zwiększonej konsekwencji zniszczenia.

Zgodnie z zasadami przyjętymi w eurokodach zaproponowano zróżnicowanie zakresu i krotności sprawdzania projektów obiektu budowlanego, stosowania do stopnia skomplikowania robot budowlanych i konsekwencji zniszczenia obiektu budowlanego.

Propozycję zapisów w ustawie, dotyczących sprawdzania projektu budowlanego, podano w Uwagach szczegółowych pkt. 6. 

4.2. Wprowadzenie dla inwestycji, wymagających sporządzenia projektu budowlanego, obowiązku opracowania projektów lub rysunków wykonawczych i specyfikacji technicznych wykonania robót budowlanych, w zakresie dostosowanym do skomplikowania robót budowlanych. Projekty wykonawcze i specyfikacje techniczne powinny podlegać procedurze sprawdzania organizowanej przez projektanta. Dokumentacja wykonawcza, tj. projekty wykonawcze, stanowiące uszczegółowienie rozwiązań zawartych w projekcie budowlanym dla potrzeb wykonania robót budowlanych i specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych, jako dokumenty inwestora, powinny podlegać jego akceptacji, przed ich skierowaniem do wykonawcy robót budowlanych.

Wprowadzenie stadium dokumentacji wykonawczej doprowadzi do zgodności regulacji zawartych w ustawie Prawo budowlane z wymaganiami art. 647 i 648 Kodeksu cywilnego. W obecnym stanie prawnym dokumentacja wykonawcza (projekty wykonawcze i specyfikacje techniczne) są wymagane tylko w inwestycjach realizowanych jako zamówienia publiczne - na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. Natomiast na zasadzie dobrych praktyk, dokumentacja wykonawcza jest przygotowywana prawie powszechnie przez inwestorów, realizujących inwestycje ze środków prywatnych.

W ocenie Izby niezbędne jest, w nowelizowanej ustawie Prawo budowlane, zamieszczenie regulacji dotyczącej dokumentów określających szczegółowo sposób wykonania robót budowlanych oraz stawiane im wymagania dotyczące ich jakości, użytych wyrobów budowlanych oraz ich odbioru.

Propozycję zapisów w ustawie dotyczących projektów wykonawczych specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robot budowlanych podano w Uwagach szczegółowych pkt.15.

4.3. Mimo obszerności zmian w ustawie Prawo budowlane, w tym także w art. 34 ust.3, określającym zakres projektu budowlanego, nie zaproponowano nowej redakcji tej regulacji. Wiele innych ustaw, w tym: Prawo ochrony środowiska, Prawo wodne, ustawa o ochronie przeciwpożarowej, regulacje dotyczące oceny energetycznej budynków itp. – odnoszą swoje wymagania do tego stadium opracowań projektowych. Zdaniem Izby powinno się rozważyć bardziej uniwersalną redakcję tego artykułu. Ponadto, wobec faktu, ze w trakcie opracowywania projektu budowlanego musi powstać w wielu przypadkach szereg opracowań towarzyszących, jak: projekt technologiczny, zbiór obliczeń statycznych i konstrukcyjnych, operat związany z ochroną cieplną budynków, projekty organizacji ruchu drogowego itp., należałoby jednoznacznie rozstrzygnąć, kto jest ich gospodarzem oraz kto powinien je archiwizować.

W związku z powyższym w ramach opinii zaproponowano w pkt. 12 Uwag szczegółowych nową redakcję art. 34 ust.3, który dotyczy zakresu projektu budowlanego. W nowej redakcji art.34 ust.3 zaproponowano uwzględnienie specyfiki inwestycji liniowych. W dotychczasowych regulacjach specyfika ta nie jest uwzględniona, co utrudnia stosowanie regulacji Prawa budowlanego w tych inwestycjach. Przesłanką do przedłożenia propozycji uwzględnienia specyfiki inwestycji liniowych jest zamieszczenie w projekcie nowelizacji ustawy definicji obiektu liniowego ( art.3 pkt. 4a projektu ustawy ).

4.4. Mimo wprowadzenia w słowniczku ustawy Prawo budowlane definicji „obiektu liniowego” w dokumentach przywoływanych w ustawie Prawo budowlane i w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie uwzględniono specyficznych elementów charakterystycznych, występujących w tych obiektach, jak: oś, przekrój normalny, przekrój poprzeczny, profil itp.

Propozycję uwzględnienia specyfiki inwestycji liniowych, w odniesieniu do zakresu i formy projektu budowlanego, podano w pkt. 12 Uwag szczegółowych. Zdaniem Izby specyficzne wymagania dla inwestycji liniowych należałoby także zamieścić w regulacjach dotyczących projektu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jak np.:

• we wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego, tj. w art. 55,
• w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, tj. w art. 57,
• we wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie zatwierdzenia urbanistycznego planu realizacyjnego, tj. w art. 62,
• w projekcie urbanistycznego planu realizacyjnego, tj. w art. 65.

Propozycję doprecyzowań regulacji w powyższych artykułach, w aspekcie uwzględnienia w nich specyfiki inwestycji liniowych, podano w Uwagach szczegółowych do tych artykułów.

4.5. Programy komputerowe to powszechne obecnie narzędzia do wykonywania obliczeń inżynierskich, udostępniane na zasadach rynkowych. Dla podniesienia bezpieczeństwa ich stosowania, powinny one podlegać ocenie sprawdzającej ( certyfikacji ) potwierdzającej poprawność uzyskiwanych wyników obliczeń. Jako produkty sprzedawane na rynku powinny posiadać potwierdzenie, ze ich prawidłowe stosowanie daje prawidłowe wyniki, a więc nie zagraża bezpieczeństwu obiektu.

Wnioskuje się regulację ( art. 10a ) warunkującą wprowadzenie na rynek programów komputerowych do obliczeń inżynierskich. Zaproponowano wydanie rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej regulującego problematykę wprowadzania na rynek programów komputerowych do obliczeń inżynierskich w budownictwie - pkt.5 Uwag szczegółowych.

4.6 Obecny sposób sporządzania projektów z wykorzystaniem komputerów, pozwala na ich przekazywanie i przechowywanie także w wersji elektronicznej. Z projektu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku…. wynika wymóg aby świadectwo charakterystyki energetycznej budynku było opracowane w wersji papierowej i elektronicznej.

Podobnie, raport oceny oddziaływania inwestycji na środowisko również jest wymagany w wersji papierowej i elektronicznej. Także z przepisów o zamówieniach publicznych wynika wymóg dysponowania dokumentacja projektową w wersji elektronicznej.

W ocenie Izby obszerność zmian w ustawie Prawo budowlane i obecny poziom technologii elektronicznej uzasadnia także w postępowaniach administracyjnych korzystanie z formy elektronicznej. Niezbędne jest aby w ustawie Prawo budowlane i w odpowiednich rozporządzeniach zostały sprecyzowane zasady, standardy i format informatyczny dla przekazywania projektów w budownictwie. Powyższe zasady, standardy i format informatyczny powinny również uwzględniać zasady przyjęte przez służby geodezyjne oraz przewidywać możliwość nieupubliczniania niektórych elementów projektów, które mogłyby być wykorzystane przez organizacje terrorystyczne. Format informatyczny powinien również uniemożliwić wprowadzanie zmian do projektów przez osoby postronne, jak również kopiowanie projektów z naruszeniem praw autorskich.

W Uwagach szczegółowych ( pkt.16 ) zamieszczono delegację dla ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych zasad i sposobu przekazywania w wersji elektronicznej projektów obiektów budowlanych i ich przechowywania na elektronicznych nośnikach informacji.

4.7. Propozycje zmian w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uznaje się generalnie jako słuszne.

Zaniepokojenie Izby budzi brak propozycji współudziału w kosztach analiz wariantów lokalizacji inwestycji celu publicznego, gestorów tych inwestycji, które z zasady oddziałowują na środowisko. Gminy tych kosztów nie będą w stanie lub nie będą chciały ponosić.

Ponadto proponowane zmiany w przygotowaniu dokumentów planistycznych wskazują, że powinny być one wykonywane na zasadach ciągłości autorskiej, a nie przypadkowego wyboru wykonawców na zasadach ustawy Prawo zamówień publicznych – za najniższą cenę. Powinno się poważnie rozważyć powołanie

( odtworzenie ) zespołów wykonujących opracowania planistyczne w systemie ciągłym, z pełnym wykorzystaniem nagromadzonej wiedzy o obszarze objętym opracowaniem planistycznym. W projekcie nowelizacji, zabrakło w tym zakresie propozycji organizacyjnych.

4.8. Izba popiera negatywne stanowisko samorządów zawodowych odnośnie proponowanych zmian w ustawie o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów.

B. UWAGI SZCZEGÓŁOWE – do projektu nowelizacji ustawy Prawo budowlane

1. Ad art. 2 ust. 1. Zaproponowane wyłącznie z zakresu Prawa budowlanego robót oraz urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu drogowego i kolejowego oraz radiowych i telekomunikacyjnych – uznaje się za słuszne.

Dla usunięcia nieporozumień, które mogą wyniknąć z tego zapisu, wnioskuje się dodanie zapisu np. jako ust. 1a następującej treści:

1a. Przepisów ust.1 ( pkt.2, 3 i 4 ) nie stosuje się do obiektów budowlanych, związanych lub niezbędnych dla tych urządzeń.

2. Ad. art. 3 zmiana 2g pkt 14c, która dotyczy instrukcji eksploatacji obiektu. Obecne regulacje mówią o instrukcji obsługi i eksploatacji obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem. Jeżeli intencją Autorów nowelizacji jest rezygnacja z instrukcji eksploatacji instalacji i urządzeń w obiekcie, to powinno to wyraźnie wynikać z dalszych zapisów- a takich nie zaproponowano. Wnioskuje się, utrzymanie definicji zawartej w obecnej ustawie. Powinno się natomiast doprecyzować, że instrukcja eksploatacji obiektu, instalacji i urządzeń w obiekcie powinna być opracowana na podstawie projektów wykonawczych i specyfikacji technicznych, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych w trakcie wykonywania robot budowlanych i ewentualnie po zakończeniu kompletacji dostaw urządzeń. Zdaniem Izby finalne opracowanie tych instrukcji jest możliwe w końcowej fazie budowy; instrukcja eksploatacji obiektu, instalacji i urządzeń w obiekcie powinna być elementem składowym dokumentacji powykonawczej.

Podsumowując, najkorzystniej byłoby nie zmieniać obecnej definicji instrukcji obsługi i eksploatacji, a doprecyzować w ustawie, że winna być ona sporządzona na podstawie dokumentacji wykonawczej, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych w takcie wykonywania robót i stanowić element składowy dokumentów przekazywanych użytkownikowi w ramach dokumentacji powykonawczej.

3. Ad. art. 5 ust. 3 obecnej ustawy, która podaje definicję świadectwa charakterystyki energetycznej budynków. Wnioskuje się w końcowym tekście dodanie słów „ze znormalizowanym” i zastąpienie słowa „wielkość” słowem „ilość” – aby otrzymać tekst: „ilość energii wyrażona w Kw./m²/rok, niezbędnej do zaspokojenia różnych potrzeb związanych ze znormalizowanym użytkowaniem budynku”

Wniosek o przywrócenie słów ze znormalizowanym oznacza przywrócenie tekstu, który był zawarty w druku sejmowym nr 2090 z dnia 23 stycznia 2007r. Wobec represyjnego zapisu, zawartego w art. 5 ust. 6 ustawy, bez ustawowego doprecyzowania będzie ona konfliktogenna. Równocześnie, może nie być honorowana „Informacja dodatkowa” o charakterze Świadectwa energetycznego budynku ( zał. 4 ) i Świadectwa energetycznego lokalu mieszkalnego ( zał.5 ) – zamieszczona w projekcie rozporządzenia w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku… ( wersja z czerwca 2008r. ). Ponadto, zdaniem Izby, w ramach poprawności językowej powinno się słowo „wielkość” zastąpić słowem „ilość”, aby definicja zawierała właściwe słownictwo. W projekcie rozporządzenia słusznie używa się słowa „ilość”, ale jest to niezgodne z ustawą.

Powinno się również rozważyć czy, w ramach przygotowywanej nowelizacji , nie uwzględnić zakresu nowelizacji, o której mówi Departament Rynku Budowlanego i Techniki Ministerstwa Infrastruktury – patrz. Rzeczpospolita nr 107, z dnia 08.05.2008. artykuł „Przepisy o świadectwach energetycznych do zmiany”.

4. Ad art.9 ust.1. W końcowym tekście drugiego zdania, po słowie użytkowych wnioskuje się dodanie tekstu: w tym zwiększenia ilości energii związanej z użytkowaniem budynku, aby uzyskać zamierzone efekty w zakresie zmniejszenia zużycia energii związanej z użytkowaniem nowoprojektowanych budynków.

5. Ad art. 10a – obecnie uchylony. W miejsce uchylonego artykułu proponuje się wstawienie nowej następującej treści:

„10a. 1. Programy komputerowe służące do obliczeń inżynierskich mogą być wprowadzone na rynek i do użytkowania powszechnego dopiero po uzyskaniu certyfikatu wydanego przez jednostkę akredytowaną.

2. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, w drodze rozporządzenia , określi:

a) rodzaje obliczeń inżynierskich, dla których programy wymagają certyfikacji,

b) jednostki akredytowane upoważnione do certyfikacji programów komputerowych do obliczeń inżynierskich,

c) szczegółowy tryb składania wniosków o certyfikację i wymagane dokumenty,

d) tryb, zakres i sposób przeprowadzenia badań w procesie certyfikacji,

e) sposób ustalania opłat i ich wysokość za przeprowadzenie certyfikacji inżynierskich programów obliczeniowych,

f) sposób postępowania z wersjami programu, będącymi jego ulepszeniem,

g) wzór certyfikatu wiarygodności programu komputerowego do obliczeń inżynierskich budownictwie”.

6. Ad art.20 ust. 2 i 3 obecnej ustawy. Eurokody ( europejskie normy konstrukcyjne ) wymagają dodatkowego sprawdzenia projektów obiektów o dużej konsekwencji zniszczenia przez niezależny, specjalistyczny zespół sprawdzający. Wnioskuje się odpowiednią modyfikację zapisów w art. 20 ust. 2 i 3 oraz upoważnienie ministra właściwego do spraw budownictwa do określenia w rozporządzeniu wykazu obiektów wymagających 3-go w kolejności sprawdzenia przez fachową jednostkę, zatrudniającą wysokokwalifikowanych specjalistów.

Sprawdzanie powyższe, zdaniem Izby, powinno być przeprowadzane na odrębne zamówienie inwestora, w okresie zgłoszenia zamierzonej inwestycji do rejestracji przez właściwy organ. Uwagi i propozycje wynikające z protokółu sprawdzenia projektu budowlanego byłyby zalecane decyzją inwestora do uwzględnienia w projektach wykonawczych.

Izba wnioskuje następujący system sprawdzania rozwiązań zawartych w projekcie budowlanym:

1) Utrzymać funkcjonujący obecnie system sprawdzania projektów, ukształtowany w wyniku regulacji zawartych w art. 20 ust. 2 i 3 obowiązującej ustawy, z wprowadzeniem korekt, które powinny ograniczyć obserwowane mankamenty. Proponuje się zmianę numeracji ustępów i dodanie nowych ustępów o następującej treści:

„ust. 2. Autor każdego opracowania projektowego jest zobowiązany wykonać autorskie sprawdzenie wykonanego przez siebie opracowania.

2a. Projektant ma obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu budowlanego ( skreślono słowo: architektoniczno ) pod względem zgodności z przepisami w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego.

2b. Osoba wykonująca sprawdzenie powinna być niezależna organizacyjnie od projektanta.

3. Obowiązek, o którym mowa w ust.2a, nie dotyczy:

1) zakresu objętego sprawdzaniem i opiniowaniem na podstawie przepisów szczególnych,

2) projektów obiektów i robot budowlanych, o których mowa w art. 29 i 33a.

3a. Projektant razem ze sprawdzającym ponoszą odpowiedzialność za szkody powstałe w wyniku błędów w projekcie budowlanym i w dokumentacji wykonawczej, o której mowa w art. 40a.”

                  2) Po art.20 dodaj się art. 20a w brzmieniu:

                        „Art. 20a. 1. Dla obiektów o podwyższonym stopniu ryzyka lub o podwyższonych konsekwencjach zniszczenia, inwestor zapewnia wykonanie sprawdzenia rozwiązań zawartych w projekcie budowlanym przez stronę trzecią, tj. niezależny zespół sprawdzających.

2. Sprawdzanie prawidłowości rozwiązań zawartych w projekcie budowlanym, o którym mowa w ust.1, jest wykonywane równolegle czasowo z procedurą rejestracji zamierzonej inwestycji, o której mowa w art. 35.

3. Wnioski i propozycje sprawdzających, po ich rozpatrzeniu, decyzją inwestora, powinny być zalecone do uwzględnienia w projektach wykonawczych.

4. W przypadku gdy inwestor akceptuje wnioski sprawdzających, kwalifikujące się do zmian o charakterze istotnym, o których mowa w art. 36a, jest zobowiązany wycofać wniosek o rejestrację zamierzonej inwestycji i przedłożyć nowy wniosek ze skorygowanym projektem budowlanym.

5. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, w drodze rozporządzenia, w sprawie sprawdzenia projektów budowlanych obiektów o podwyższonych konsekwencjach zniszczenia, określi:

1) rodzaje obiektów, których projekty budowlane wymagają (3-go w kolejności ) sprawdzenia przez niezależny zespół sprawdzających, jako stronę trzecią, ze względu na podwyższone ryzyko lub podwyższone konsekwencje zniszczenia, uwzględniając rodzaje obiektów podane w załączniku do obowiązującej ustawy,

2) współczynniki konsekwencji zniszczenia zalecane do uwzględnienia w projektach budowlanych obiektów, o których mowa w pkt.1,

3) wymagania kwalifikacyjne i organizacyjne dla osób prawnych organizujących czynności sprawdzania obiektów, o których mowa w ust.1,

4) tryb składania wniosków o sprawdzenie, zakres sprawdzenia i czas, w którym powinna być wykonana ta czynność,

5) szczegółowy sposób postępowania z uwagami i wnioskami wynikającymi ze sprawdzenia projektu budowlanego,

6) tryb przekazywania przez podmioty sprawdzające okresowych informacji do właściwego organu o wynikach i wnioskach ze sprawdzania”

7.    Ad art.22, który określa podstawowe obowiązki kierownika budowy.

Proponuje się:

a) w zakończeniu pkt. 2 dopisać tekst: w tym gromadzenie dokumentów potwierdzających cechy ( parametry ) użytych w trakcie budowy wyrobów budowlanych,

b) w pkt. 3 w nowym brzmieniu po słowach „ z zarejestrowanym projektem budowlanym” dopisać tekst: projektami ( rysunkami ) wykonawczymi i specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robot budowlanych – dalej tekst bez zmian, aby kierownik budowy był zobowiązany wykonywać obiekt budowlany zgodnie z zarejestrowanym projektem budowlanym i jego uszczegółowieniem, tj. projektami ( rysunkami ) wykonawczymi i specyfikacjami technicznymi.

c) w pkt. 10 w nowym brzmieniu po słowach „w trakcie realizacji” dopisać słowo odbioru, aby kierownik budowy był zobowiązany do usunięcia wad stwierdzonych w trakcie realizacji i odbioru obiektu.

8. Ad art. 25. który określa podstawowe obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego. Wnioskuje się w pkt. 1, według nowego brzmienia po słowach „zarejestrowanym projektem budowlanym” dodanie tekstu: projektami ( rysunkami ) wykonawczymi i specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych – dalej tekst bez zmian – aby inspektor nadzoru inwestorskiego był zobowiązany do kontroli zgodności realizacji obiektu z zarejestrowanym projektem budowlanym i jego uszczegółowieniem tj. projektami ( rysunkami ) wykonawczymi i specyfikacjami technicznymi.

9. Ad art. 27a, który określa podstawowe obowiązki wykonawcy

Wnioskuje się:

a) dodanie pkt. 1a o następującej treści:

„1a) zapewnienie koordynacji wykonywania robot, stosownie do ich zakresu objętego umową”,

b) dodanie pkt. 8a i 8b o następującej treści:

„8a) przygotowanie wykonanych robót i zrealizowanego obiektu do odbioru i współuczestnictwo w przeprowadzeniu odbioru,

8b) przekazanie zrealizowanego obiektu użytkownikowi z dokumentem o zarejestrowaniu zakończonych robot budowlanych i zestawem dokumentów, o których mowa w art. 54a ust. 2.”

10. Ad art. 29 ust.2, który rozstrzyga jakie roboty nie wymagają rejestracji.

Proponuje się dodanie pkt.4a o następującej treści:

wariant I:

4a) remoncie istniejących obiektów i urządzeń budowlanych, o których mowa w art.19 i 33a, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków” – jako propozycja minimalna,

wariant II:

4a) remoncie istniejących obiektów jeżeli planowane roboty odpowiadają zakresowi określonemu w art. 3 pkt. 8, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków – jako propozycja postulowana.

W nowej ustawie powinna być wyraźna dyspozycja, jakie roboty remontowe wymagają zgłoszenia do właściwego organu.

                        Zdaniem Izby nie powinno być obowiązku rejestracji wykonywania zamierzonych robót remontowych. Dlatego preferuje się zapis według wariantu II.

11. Ad art. 33 ust. 2 pkt. 1, która określa wymóg dołączenia do wniosku o rejestrację zamierzonej inwestycji 4 egzemplarzy projektu budowlanego.

               Wnioskuje się ponownie przeanalizowanie potrzeby liczby egzemplarzy projektu budowlanego. W obecnym stanie prawnym autor projektu ( jednostka projektowa ) nie dysponuje egzemplarzem projektu budowlanego na prawach autorskich, tj. ostemplowanego przez organ, a pełni nadzór autorski.

12. Ad art.34 ust. 3, który dotyczy zakresu projektu budowlanego. W niniejszej opinii zaproponowano poszerzoną redakcję ust. 3, z uwzględnieniem także wymagań innych regulacji prawnych oraz specyfiki obiektów liniowych – aby uczestnicy procesu inwestycyjnego mieli ułatwione rozstrzyganie jakie opracowania powinny zostać wykonane równolegle z projektem budowlanym.

„Art.34.3. Projekt budowlany powinien zawierać:

               1) projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na aktualnej mapie, obejmujący:  

a) określenie granic działki lub terenu, a dla obiektu liniowego także oś przebiegu,

b) lokalizację ( usytuowanie ), obrys i układ istniejących i projektowanych obiektów budowlanych,

c) sieci uzbrojenia terenu i sposób odprowadzania ścieków i wód odpadowych,

d) układ komunikacyjny i parkingowy oraz jego połączenie z drogą publiczną,

e) układ zieleni niskiej i wysokiej oraz innych obiektów zagospodarowania i urządzenia terenu, ze wskazaniem: charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości między obiektami, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich, a dla obiektu liniowego także profil podłużny, obrazujący usytuowanie osi tego obiektu względem istniejącego zagospodarowania terenu i skrzyżowania z istniejącymi i projektowanymi obiektami oraz przekroje poprzeczne w charakterystycznych punktach, przedstawiające zasięg robót związanych z projektowanym obiektem.

2) projekt architektoniczno-budowlany, określający funkcję, formę, dane programowe i konstrukcję ustroju nośnego obiektu, a dla obiektu liniowego przekrój normalny i dane o obiektach inżynierskich oraz:

a) parametry energetyczne obiektu i bilanse zapotrzebowania mediów,

b) charakterystykę ekologiczną i oddziaływanie na środowisko,

c) proponowane rozwiązania techniczne, a także materiałowe obiektu i ochraniające środowisko, a dla obiektów budowlanych, o których mowa w art. 5 ust.1 pkt. 4 rozwiązania zapewniające dostępność osobom niepełnosprawnym, w szczególności poruszających się na wózkach inwalidzkich,

3) stosownie do specyfikacji obiektu dane z wyników badań geologiczno-inżynierskich i przesłanki wyboru sposobu posadowienia obiektów budowlanych oraz projektowane posadowienie,

4) stosowanie do potrzeb:

a) dokumenty właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków oraz warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektromagnetycznych oraz dróg publicznych,

b) dokumenty właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą publiczną zgodnie z przepisami o drogach publicznych, jeżeli nie rozstrzyga tego miejscowy plan zagospodarowania lub zgoda urbanistyczna,

c) dane o przewidywanych odpadach przemysłowych i komunalnych w ujęciu rocznym i miesięcznym oraz przewidywany sposób dalszego postępowania z nimi,

5) w przypadku budynków, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 7, projektowaną charakterystykę energetyczną budynków,

6) kartę informacyjną opisującą, zgodność planowanych robót budowlanych ze zgodą urbanistyczną, jeżeli jest ona wymagana przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a jeżeli dla danego terenu istnieje obowiązujący plan miejscowy – opisującą zgodność planowanych robot w ustaleniami planu miejscowego,

7) udokumentowania uzyskanych opinii, uzgodnień, zgód, pozwoleń i sprawdzenia,

8) wykaz autorów projektu i osób sprawdzających

9) oświadczenie projektanta i sprawdzającego o kompletności projektu budowlanego oraz o sporządzeniu go zgodnie z przepisami i zasadami wiedzy technicznej.

ust. 3a. Przepisu ust.3 pkt.1 nie stosuje się do projektu budowlanego przebudowy i nadbudowy istniejących obiektów budowlanych lub montażu urządzenia na istniejącym obiekcie budowlanym.

ust.3aa. W przypadku, o którym mowa w ust. 3a projekt budowlany powinien zawierać czytelne oznaczenie lokalizacji obiektu budowlanego, którego dotyczy wyrysowane na kopii mapy zasadniczej lub, w przypadku jej braku, na kopii mapy katastralnej, będących w posiadaniu państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

ust. 3b. Przepisu ust. 3 pkt. 2 nie stosuje się do projektu budowlanego budowy lub przebudowy urządzeń budowlanych bądź podziemnych sieci uzbrojenia terenu, jeżeli całość problematyki może być przedstawiona w projekcie zagospodarowania działki lub terenu.

ust. 3c. Równolegle z projektem budowlanym, stosownie do specyfiki obiektu budowlanego, inwestor powinien, zapewnić wykonanie:

a) raportu oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli tak wynika z ustawy o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko,

b) informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględnionej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,

c) projektu technologicznego, jeżeli technologia występuje w obiekcie,

d) zbioru obliczeń statycznych i wymiarowania głównych elementów konstrukcji,

e) operatu energetycznego, zawierającego obliczenia i dane określające charakterystykę energetyczna budynków,

f) operatu ochrony przeciwpożarowej obiektu, akcji ewakuacyjnych i ratowniczych, zawierającego dyspozycje i warunki jakie powinny spełniać rozwiązania projektowe,

g) operatu wodno-prawnego,

h) projektu organizacji ruchu – dla dróg,

oraz uwzględnienie dyspozycji tych opracowań w rozwiązaniach projektu budowlanego,

ust. 3d. Dla potrzeb organizacji i przeprowadzenie budowy, równolegle z projektem budowlanym, inwestor może zdecydować o opracowaniu:

a) zbiorczego zestawienia koszów ( ZZK ),

b) zestawień kosztów obiektów ( ZKO ) lub kosztorysu inwestorskiego,

c) zestawień ilości robót,

d) założeń realizacji inwestycji,

e) harmonogramu dyrektywnego realizacji inwestycji.

ust. 3e. Archiwizowaniu przez organ podlegają opracowania określone w ust. 3 pkt. 1,2,3,4,5,6,7,8,9 lub ust. 3a, 3aa, 3b, a archiwizowaniu przez inwestora i/lub użytkownika wszystkie opracowania wyszczególnione w ust. 3 lub 3a, 3aa, 3b oraz 3c i 3d.

13. Ad art. 34 ust.6 – według redakcji projektu nowelizacji, który dotyczy delegacji ustawowej do wydania rozporządzeń. Wnioskuje się poszerzenie zakresu delegacji przez dodanie pkt. 3 i 4 o następującej treści:

               „3) jednolite nazwy i przeznaczenie opracowań analitycznych, projektowych kosztowych oraz dokumentów, które występują w fazie przygotowania inwestycji, jej projektowania, budowy i użytkowania i mogą być potrzebne uczestnikom procesu inwestycyjnego,

               4) przykładowy zakres merytoryczny opracowań analitycznych, projektowych i kosztowych oraz dokumentów, o których mowa w pkt. 3”.

Uzasadnienie:

W obecnym stanie szczególnie brak jest ujednoliconego nazewnictwa opracowań studialnych, przedprojektowych, kosztowych, właściwych dla poszczególnych faz, ale także szczegółowych wzorców, protokółów odbioru przejściowego, odbioru końcowego i ostatecznego ( pogwarancyjnego ), protokółów prób i badań, składu komisji odbioru i wymagań kwalifikacyjnych ich członków.

14. Ad art. 36a, ust. 5, który dotyczy odstępstw istotnych. Jest to bardzo ważna regulacja i zadaniem Izby wymaga ona doprecyzowania.

            Uwagi Izby są następujące:

                  a) Budzi wątpliwości nowa redakcja pkt. 1 jako mało precyzyjna i dlatego będzie powodować wiele kontrowersji w praktycznym stosowaniu.

                  Wnioskuje się zapisanie dyspozycji, że przybliżenie obiektu do granicy działki na odległość mniejszą niż wynika z przepisów będzie traktowane jako odstępstwo istotne.

                  Natomiast nie powinno być odstępstwem istotnym usytuowanie obiektu na działce lub terenie inne niż zaproponowano w projekcie budowlanym o ile nie narusza to przepisów, a poprawia układ funkcjonalny lub pomniejsza koszty budowy. Wniosek ten powinien dotyczyć obiektów kubaturowych i sieci uzbrojenia terenu na działce budowlanej.

                  b) W odniesieniu do sieci uzbrojenia terenu lokalizowanych w liniach rozgraniczających ulic, powinno się do ustawy Prawo budowlane przenieść tolerancje w usytuowaniu tych sieci podane w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 02. 04.2001r. w sprawie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz zespołów uzgadniania dokumentacji projektowej ( Dz.U. Dz 2007r. Nr. 38, poz. 455 ).

                  c) W nowej redakcji ust.6 wnioskuje się wykreślenie słów „oraz sprawdzających”, aby o kwalifikacji zamierzonego odstąpienia decydował projektant pełniący nadzór autorski. Z zapisów ustawy nie wynika, że sprawdzający jest zobowiązany do sprawowania nadzoru autorskiego. Natomiast w przypadku wprowadzania zmian w konstrukcji obiektu budowlanego projektant powinien zapewnić sprawdzenie projektu wprowadzanych zmian.

      d) Wobec przewidywanego wejścia w życie regulacji dotyczących świadectw energetycznych dla budynków wnioskuje się dodanie nowych ust. 7 i 8 o następującej treści:

               „7. W trakcie wykonywania robot budowlanych projektant jest upoważniony do akceptacji zmian, które mogą skutkować zmianą danych zawartych w świadectwie charakterystyki energetycznej budynku pod warunkiem, że wartość wskaźnika zintegrowanej oceny energetycznej WZE ulegnie zmniejszeniu, w stosunku do obiektu referencyjnego, nie więcej niż o 0,10.

               8. Zmiany skutkujące zwiększeniem wartości wskaźnika zintegrowanej oceny charakterystyki energetycznej WZE w stosunku do obiektu referencyjnego jako korzystne zawsze są traktowane jako odstępstwo nieistotne.”

15. Ad art.40a. W ocenie Izby niezbędne jest w znowelizowanej ustawie Prawo budowlane uwzględnienie projektów wykonawczych oraz specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych jako dokumentów określających sposób wykonania i odbioru robot budowlanych. Wnioskuje się w zakończeniu rozdziału pt. „Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robot budowlanych” dodanie nowego art. 40a o następującej treści:

            „40a. 1. Inwestor, przyjmując formułę realizacji robót budowlanych według zasad określonych w ustawie Kodeks cywilny ( art. 647 i 648 ) dla potrzeb wykonania robót jest zobowiązany do umowy dołączyć dokumentację stanowiąca podstawę ich wykonania.

                     2. O zakresie i treści dokumentacji, nazwanej dokumentacją wykonawczą, rozstrzyga inwestor stosownie do specyfiki i charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robot budowlanych.

                     3. Dokumentację wykonawcza, stosownie do stopnia skomplikowania robot budowlanych, tworzą:

                        1) opisy, rysunki i dokumenty, o których mowa w art.33d i art. 33e – dla robot nieskomplikowanych, określonych w art. 33a,

                        2) dla robot, które wymagają sporządzenia projektu budowlanego, dokumentacje wykonawczą tworzą:

                              a) projekt budowlany wraz z zaświadczeniem o zarejestrowaniu zamierzonej inwestycji, a dla przedsięwzięć oddziałujących na środowisko także z zezwoleniem na realizacje przedsięwzięcia,

                              b) rysunki wykonawcze, a przy skomplikowanych obiektach branżowe projekty wykonawcze, stanowiące uszczegółowienie rozwiązań zawartych w projekcie budowlanym,

                              c) specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robot budowlanych, zawierające wymagania niezbędne do określenia standardu i jakości wykonania robot w zakresie sposobu wykonania robót i ich odbioru, właściwości wyrobów budowlanych oraz oceny prawidłowości wykonania poszczególnych robót,

                              d) informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, w przypadkach gdy jej opracowanie jest wymagane na podstawie przepisów odrębnych.

                     4. Szczegółowy zakres i formę projektów wykonawczych oraz specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robot budowlanych inwestor może określić korzystając z regulacji wydanej na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych.

                     5. Do projektów wykonawczych, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych w sprawie ich zakresu, formy i sprawdzania odnoszą się te same wymagania jak do projektu budowlanego.

                     6. Projekty wykonawcze i specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robot budowlanych inwestor akceptuje swoją decyzją i kieruje do wykonania robót budowlanych.”

Uzasadnienie:

Dotychczas w ustawie Prawo budowlane i w proponowanej nowelizacji brak jest regulacji precyzującej jakie dokumenty określają sposób wykonania robot budowlanych i są załącznikiem do umowy o roboty budowlane, o którym mowa w art. 648 Kodeksu cywilnego. Aktualnie ( od 2004r. ) odpowiednie regulacje obowiązują tylko w odniesieniu do robót budowlanych w zamówieniach publicznych. Ocenia się za zasadne doprecyzowanie tego zagadnienia dla wszystkich inwestycji, aby było powiązanie merytoryczne miedzy regulacjami Kodeksu cywilnego i Prawa budowlanego.

            Ponadto utrzymanie stanu obecnego będzie skutkować różnorodnością działań inwestorów w określeniu dokumentów załączanych do umów o roboty budowlane oraz wymaganiami niektórych inwestorów nadmiernego uszczegółowienia rozwiązań w projekcie budowlanym, albo braku w umowach o roboty budowlane dokumentów określających sposób wykonania robót budowlanych, ich jakości i odbioru oraz standardu zastosowanych wyrobów budowlanych.

16. Ad art. 40b. Dla umożliwienia przekazywania projektów obiektów budowlanych w wersji elektronicznej ( na życzenie inwestora ), wnioskuje się w nowym art. 40b zamieszczenie delegacji dla ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, do wydania odpowiedniego rozporządzenia. Wnioskuje się następująca redakcje art.40b:

            „40b.1. Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i formaty przekazywania w wersji elektronicznej projektów obiektów budowlanych.

                2. W rozporządzeniu należy określić:

                                 1)jednolity dla wszystkich użytkowników format elektroniczny zapewniający przesyłanie i odbiór projektów budowlanych,

                                 2)system powinien spełniać wymagania administracji budowlanej, Prawa zamówień publicznych i być zgodny ze standardami geodezyjnymi,

                                 3)system powinien:

                                       a) przewidywać możliwość nieupubliczniania niektórych elementów projektów, które mogłyby być wykorzystane przez organizacje terrorystyczne,

                                       b) uniemożliwiać wprowadzenie zmian do projektów przez osoby postronne,

                                       c) uniemożliwiać kopiowanie projektów z naruszeniem praw autorskich.”

17. W ramach kolejnych nowelizacji ustawy Prawo budowlane wyeliminowano z przepisów techniczno-budowlanych „Warunki techniczne wykonania i odbioru robot budowlanych. Mają je zastąpić specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót opracowywane indywidualnie dla każdego obiektu, ale tylko w zamówieniach publicznych.

         Obserwuje się wiele nieprawidłowości w formułowaniu tych istotnych dokumentów. Dla poprawy tej sytuacji wnioskuje się, w ramach nowelizacji ustawy, w art. 40c zamieszczenie następującej dyspozycji dla ministra:

         „Art. 40c. Minister do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej zapewni:

            1) opracowanie i wydanie w postaci papierowej i elektronicznej przez jednostki naukowo-badawcze budownictwa standardowych ( najniższych dopuszczalnych ) warunków wykonania i odbioru robót budowlanych, odniesionych do pojęcia robot podstawowych, o których mowa w przepisach o zamówieniach publicznych, - z uwzględnieniem aktualnej dostępności wyrobów budowlanych i technologii wykonywania robót.

            2) utrzymywanie w bieżącej aktualności technologicznej publikacji, o której mowa w pkt.1 i jej udostępnienie na zasadach rynkowych.”

18. Ad w art. 43, ust.1. który dotyczy inwentaryzacji powykonawczej.

            a) Wnioskuje się w zakończeniu proponowanej redakcji ust.1 dodanie następującego tekstu uzupełniającego:

                     „wraz z wniesieniem ich położenia do zasobów geodezyjnych państwa”.

            b) W istniejącym ust.4 , dotyczącym zakresu delegacji ustawowej, proponuje się dopisać w zakończeniu następujący tekst uzupełniający: „ i dokumentowania wykonania inwentaryzacji powykonawczej.”

19. Ad art. 54a, ust.2, pkt.7, który wymaga do wniosku o rejestrację zakończenia robot budowlanych dołączenia kopii świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, z zastrzeżeniem art. 5 ust.7.

W ocenie Izby istnieje potrzeba skoordynowania wymagań dotyczących dokumentów związanych z charakterystyką energetyczną budynku, wymaganych w projektowaniu i po wykonaniu budynku.

Projekt rozporządzenia ministra Infrastruktury w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku… wymaga, w ramach projektu budowlanego, sporządzania projektowej charakterystyki energetycznej budynku, zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego ( wersja z czerwca 2008r. ).

W projekcie opiniowanej ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (wersja z 17.06.2008r. ) w odniesieniu do art. 34 ust.3, który określa zakres projektu budowlanego, nie wymieniono ani projektowanej charakterystyki energetycznej budynku, ani świadectwa charakterystyki energetycznej budynku.

Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku pojawia się dopiero w art. 54a, jako załącznik do wniosku o rejestrację zakończonych robot budowlanych.

Jeżeli wymóg dotyczący kopii świadectwa charakterystyki energetycznej budynku ma być utrzymany to, zdaniem Izby, niezbędne jest doprecyzowanie kiedy, na czyje zamówienie i przez kogo takie świadectwo, dla projektowanych i zrealizowanych budynków, ma być wykonane.

Reasumując Izba wnioskuje doprecyzowanie regulacji w art. 54a ust.2 punktu 7, dotyczącej kopii świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. W ocenie Izby wystarczające powinno być złożenie oświadczenia inwestora i projektanta, że obiekt spełnia parametry określone w projektowanej charakterystyce energetycznej budynku, opracowanej w ramach projektu budowlanego.

Potrzebna jest w tej sprawie jednoznaczna dyspozycja ustawodawcy.

C. UWAGI SZCZEGÓŁOWE – do projektu nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

      Wnioskuje się uwzględnienie specyfiki inwestycji liniowych w dokumentach związanych z inwestycjami liniowymi w planowaniu przestrzennym.

1. Ad art. 55 ust.2, który określa co powinien zawierać wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego. Wnioskuje się zaznaczone wytłuszczeniem uzupełnienia tekstu zawartego w projekcie, co doprecyzuje regulację dla inwestycji liniowych. Regulacja w ust.2 po uzupełnieniu miałyby następującą treść:

                           a) określenie granic terenu objętego wnioskiem, a dla inwestycji liniowych także jej oś przebiegu i usytuowania, przedstawionych na kopii mapy zasadniczej lub w przypadku jej braku na kopii mapy katastralnej, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, obejmujących teren, którego wniosek dotyczy i obszaru, na który ta inwestycja będzie oddziaływać w skali 1:500 lub 1:1000, a w stosunku do inwestycji liniowych w skali 1:2000, zaś na terenach niezabudowanych dla inwestycji liniowych dopuszcza się skalę 1:5000,

                           b) określenie planowanego sposobu zagospodarowania terenu oraz charakterystyki zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym przeznaczenia i gabarytów projektowanych obiektów budowlanych, przedstawione w formie opisowej i graficznej, a dla inwestycji liniowej profil podłużny, przedstawiający jej usytuowanie w stosunku do terenu, przekrój normalny oraz lokalizację obiektów inżynierskich i urządzeń technicznych związanych z inwestycja.

                           c) wizualizację urbanistyczną planowanej inwestycji obejmującą całość terenu objętego wnioskiem wraz z przyległą zabudową i zagospodarowaniem terenu, z wyłączeniem podziemnych sieci uzbrojenia terenu.

2. Ad art. 57, który reguluje co określa decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Dla uwzględnienia specyfiki inwestycji liniowych wnioskuje się następujące uzupełnienie w odniesieniu do tekstu zawartego w projekcie:

                           a) w zakończeniu punktu 2a wnioskuje się dodać następujący tekst uzupełniający „a dla inwestycji liniowych oś przebiegu i przekrój normalny.”

                           b) w pkt.3 po słowach: linie rozgraniczające terenu inwestycji wstawić następujący tekst: a dla inwestycji liniowej także jej oś przebiegu, - dalej tekst bez zmian.

3. Ad art. 62 ust. 2, który określa co powinien zawierać wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie zatwierdzenia urbanistycznego planu realizacyjnego. Wnioskuje się rozważenie wprowadzenia podobnych korekt, które zaproponowano w odniesieniu do art. 55 ust.2 tj. określającego, co powinien określić wniosek o ustalenie lokalizacji celu publicznego.

4. Ad art. 65, który określa co powinien zawierać projekt planu realizacyjnego.

            Wnioskuje się:

a) w zakończeniu pkt. 3 w ust. 3 dodanie następującego tekstu uzupełniającego: a dla inwestycji liniowej oś przebiegu ( usytuowanie ), przekrój normalny, profil podłużny i usytuowanie obiektów inżynierskich oraz urządzeń związanych z funkcjonowaniem obiektu.

b) w zakończeniu pkt. 7 w ust. 3 dodanie tekstu: nie dotyczy podziemnych sieci uzbrojenia terenu.

D. UWAGI DO ZMIAN W INNYCH USTAWACH

1. Ad art.4, który dotyczy zmian w ustawie o drogach publicznych.

                     Powinno się skorygować definicje podane w art. 4 tej ustawy, w tym:

• na obszarach niezabudowanych oprócz pasa drogowego powinno się wprowadzić pojęcie pasa komunikacyjnego, który oprócz pasa drogowego, obejmowałby pas terenu niezbędny dla przeprowadzenia potrzebnych sieci uzbrojenia terenu ( podziemnych i nadziemnych ), stwarzając możliwość uporządkowanego zagospodarowania terenu,
• na obszarach zabudowanych wprowadzić pojecie pasa ulicznego, który oprócz drogi ( ulicy ) obejmuje pasy terenu na usytuowanie sieci uzbrojenia terenu, chodników, ścieżek rowerowych, zieleni itd.,
• definicję ulicy podaną w proponowanym pkt. 3 ocenia się jako niepełną. Brak uzupełniającego tekstu, że wzdłuż ulicy prowadzone są sieci uzbrojenia terenu.

2. Ad art. 24, który zawiera propozycje zmian w ustawie Prawo ochrony środowiska.

                     Wnioskowane zmiany w projekcie nowelizacji ustawy ocenia się jako skromne.

                     Zdaniem Izby niezbędne jest:

• wykorzystanie doświadczeń z dotychczas wykonywanych raportów oceny oddziaływania na środowisko dla wydania albo szczegółowych przepisów w formie rozporządzeń ministra Środowiska określających Warunki i wymagania ochrony środowiska jakim powinna odpowiadać lokalizacja i budowa…tj. rożnych przedsięwzięć, które mogą oddziaływać na środowisko , albo w formie publikacji upowszechniającej dobre praktyki, która wskazałaby dla poszczególnych rodzajów inwestycji, sposoby i technologie, zalecane do stosowania, jako najbardziej spełniające wymagania ochrony środowiska na obecnym poziomie technologicznym,
• powołanie rzeczoznawców do spraw ochrony środowiska, którzy działaliby na rynku na podobnych zasadach jak obecnie działają rzeczoznawcy ds. p.poż., sanepid i bhp,
• zapewnienie naniesienia na mapy, stanowiące podstawę działalności w budownictwie, granic obszarów Natura 2000 i granic innych obszarów chronionych oraz ich otulin, wykorzystując środki np. Narodowego Funduszu Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska.

                      W sprawach powyższych proponuje się w ramach nowelizacji ustawy, zamieszczenie odpowiednich delegacji ustawowych dla ministra właściwego do spraw środowiska.

• łączenie roli bezpośredniego inwestora budownictwa mieszkaniowego z rolą bezpośredniego zarządcy wybudowanych obiektów
• oddziaływanie na społeczne relacje środowiska zamieszkania przez rozwijanie działalności społeczno-kulturalnej

• egoizmu ekonomicznego, skłaniającego człowieka do dążeń maksymalizujących jego korzyści materialne i
• idealizmu duchowego, skłaniającego człowieka do działań służebnych na rzecz innych ludzi, bez osiągania osobistych korzyści materialnych.

• połączyć rolę bezpośredniego inwestora budownictwa mieszkaniowego z rolą zarządcy nieruchomości, umożliwiająca pełne odczuwanie skutków techniczno-ekonomicznych zależności między tymi dwiema sferami działalności,
• być inwestorem dużych zespołów urbanistyczno- architektonicznych obejmujących nie tylko budynki mieszkalne ale również obiekty handlowo-usługowe oraz infrastrukturę techniczną,
• rozwinąć własne służby wykonawstwa remontów,
• rozwinąć w szerokiej skali działalność społeczno-kulturalną w środowisku zamieszkania.

• potrzeby ludzi zamożnych zdolnych do całkowicie samodzielnego działania organizacyjnego i finansowego w rozwiązywaniu swoich spraw mieszkaniowych.
• potrzeby ludzi o dochodach zbliżonych do przeciętnych, zdolnych do samodzielnego działania organizacyjnego w rozwiązywaniu swoich spraw mieszkaniowych, ale wymagających wspomagania finansowego,
• potrzeby ludzi o dochodach zbliżonych do minimum socjalnego, niezdolnych do samodzielnego działania w rozwiązywaniu swoich spraw mieszkaniowych tak pod względem organizacyjnym jak i finansowym.

• wymuszanie przekształceń majątkowych (wyodrębnianie własności lokali) mimo znikomego zainteresowania członków,
• wymuszanie podziału spółdzielni również na żądanie każdej mniejszościowej grupy członków,
• poddanie spółdzielni mieszkaniowych nadzorowi administracyjnemu Ministra Infrastruktury

• mieszkanie jest dobrem towarowym, którego posiadanie (użytkowanie) musi iązać się z obowiązkami finansowymi; równocześnie jednak mieszkanie jest dobrem elementarnym, bez którego nie jest możliwe normalne życie obywatela (rodziny),
• istnieje niezwykle emocjonalny konflikt między poczuciem sprawiedliwości (należy płacić za to, z czego się korzysta), a uczuciem miłosierdzia (czy można pozbawić kogoś prawa do godziwego życia tylko dlatego, że jest ubogi z przyczyn przez siebie niezawinionych),
• niesolidność płatnicza dużej części użytkowników mieszkań bez dolegliwych dla nich konsekwencji narusza dyscyplinę społeczną i zachęca do naśladowania tych negatywnych postaw,
• zarządca budynku pozbawiony terminowego wpływu należności od użytkowników lokali nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków eksploatacyjno-remontowych, co prowadzi do znaczącego pogorszenia jakości warunków zamieszkiwania ogółu użytkowników lokali, w tym również tych terminowo regulujących swoje płatności.

• realizację przez każdą rodzinę jej prawa do mieszkania samodzielnego i godziwym standardzie przy swobodzie wyboru sposobu starań o mieszkanie i drogi do jego uzyskania,
• możliwości indywidualnej poprawy warunków mieszkaniowych poprzez dodatkowy wkład środków własnych,
• wykorzystanie jako źródeł finansowania mieszkalnictwa zarówno środków ludności, jak i środków pochodzących z funduszu spożycia społecznego,
• zachowanie właściwej relacji między wysokością opłat za mieszkania a ich wartością oraz uprawnieniami użytkownika do dysponowania mieszkaniem;
• różnorodność form instytucjonalnych (państwowych, spółdzielczych, indywidualnych) zaspokajania potrzeb mieszkaniowych.

• stworzyć system pomocy finansowej dla obsługi spłaty kredytów zaciągniętych na budowę spółdzielczych mieszkań lokatorskich; niezbędne jest zwiększenie w budżecie państwa udziału wydatków na ten cel do poziomu co najmniej 1% całości wydatków budżetowych.
• szerzej niż dotychczas rozbudować system dodatków mieszkaniowych dla rodzin niezamożnych, na pokrycie części opłat za użytkowanie mieszkań,
• stworzyć system wspomagania finansowego dla przedsięwzięć remontowo-modernizacyjnych, umożliwiającego odrobienie ogromnych zaległości w technicznym utrzymaniu istniejących budynków.

• usunięcia przepisów o charakterze restrykcyjnym w zakresie spółdzielczego prawa do lokalu,
• ujednolicenia norm dotyczących spółdzielczego prawa do lokalu z ogólnie obowiązującymi przepisami kodeksu cywilnego,
• uściślenia norm, których dotychczasowe stosowanie wywoływało wątpliwości interpretacyjne.

• połączyć rolę bezpośredniego inwestora budownictwa mieszkaniowego z rolą zarządcy nieruchomości, umożliwiającą pełne odczuwanie skutków techniczno-ekonomicznych zależności między tymi dwiema sferami działalności,
• być inwestorem dużych zespołów urbanistyczno-architektonicznych obejmujących nie tylko budynki mieszkalne ale również obiekty handlowo-usługowe oraz infrastrukturę techniczną,
• rozwinąć własne służby wykonawstwa remontów,
• rozwinąć w szerokiej skali działalność społeczno-kulturalną w środowisku zamieszkania.

• próbę zakazu zrzeszania się w związkach spółdzielczych,
• likwidację systemu lustracji spółdzielni,
• wymuszanie podziału spółdzielni,
• wymuszanie weryfikacji składów osobowych organów spółdzielni,
• wymuszanie przekształceń własnościowych mieszkań spółdzielczych.

• nasilenia procesu wywłaszczenia spółdzielni z ich majątku przez wymuszanie wyodrębnienia własności lokali,
• zatomizowania systemu ekonomicznego przez nakaz bilansowania kosztów i przychodów w skali poszczególnych nieruchomości,
• niemożność reaktywowania budowy spółdzielczych mieszkań lokatorskich, co przekreśla szansę na intensywniejszy wzrost rozmiarów budownictwa spółdzielczego,
• wymuszanie budowy nowych mieszkań wyłącznie w formie wyodrębnionej własności, przez co spółdzielnie mają być „producentami” wspólnot mieszkaniowych,
• zanarchizowania samorządności spółdzielczej przez nakaz odbywania walnych zgromadzeń członków niezależnie od wielkości spółdzielni mieszkaniowej.

1. projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego;
2. kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;
3. rzeczoznawstwo budowlane;

1. posiadają w tych państwach prawo wykonywania czynności odpowiadających samodzielnym funkcjom technicznym w budownictwie;
2. ukończyły studia wyższe zagraniczne uznane w Polsce za równorzędne, a także w właściwy organ samorządu zawodowego, na wniosek zainteresowanego, orzeka, w drodze decyzji, o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego, określając zakres rzeczoznawstwa.

• sprawowanie pieczy i nadzoru nad wykonywaniem zawodu
• ustanawianie zasad etyki zawodowej i kontrola jej przestrzegania
• zapewnienie właściwego poziomu wykonywania zawodu
• przyznawanie prawa do wykonywania zawodu
• sprawdzanie kwalifikacji zawodowych
• stosowanie własnego sądownictwa w zakresie spraw dyscyplinarnych i zawodowych
• reprezentowanie zawodu na zewnątrz

• konsolidowanie pracy izb okręgowych w celu dalszego ujednolicenia wymagań w zakresie kwalifikacji naszych członków,
• wypracowanie skutecznych, powszechnych form różnorodnego samokształcenia
• zwiększanie świadomości inżynierów o obowiązującym kodeksie etyki zawodowej
• wpływanie na wprowadzenie w nauczaniu w szkolnictwie wyższym minimów programowych zgodnych z potrzebami odpowiedniego przygotowania do uzyskania uprawnień budowlanych,
• zwiększanie poczucia potrzeby umacniania roli zawodu zaufania publicznego, poczucia dumy z przynależności do tej grupy zawodowej; w tym celu Zjazd Krajowy powinien wprowadzić obowiązek uroczystego ślubowania właściwego realizowania zawodu inżyniera budownictwa w momencie uzyskania uprawnień budowlanych
• umacnianie roli samorządu zawodowego inżynierów budownictwa w świadomości społecznej, władz państwowych, organów sejmowych, samorządów terytorialnych
• bieżące współpracowanie z władzami państwowymi i komisjami sejmowymi w zakresie szeroko pojętej legislacji obejmującej ustawy, rozporządzenia, warunki techniczne itp.
• bieżące współpracowanie ze stowarzyszeniami nad problemami reaktywowania właściwego kształcenia na poziomie średniego szkolnictwa zawodowego i umocowania w budownictwie absolwentów tego szkolnictwa.

• factors which seriously hamper the investment activities
• inconsistence of the planning and construction procedures with the environment assessment
• red tape hurdles (result of administrative careful behaviour)
• threat of corruption as result of unclear rules
• long-lasting court procedures
• competence wrangling between local and regional decision-makers
• lack of viable tools for enforcing the planning procedures suspends the actions
• inconsistence with the EU’s environmental directives
• lack of the broader development context within metropolitan areas
• constant pressure onto the rural areas at the fringe of the urbanization

• streamlining the legal procedures in the development process
• onsidering land-use planning as a major factor for the administrative activity and the decisions (land allotments, betterment fees, taxes)
• recognizing the study of characteristics as a basic policy tool for land-use plans and sector plans (roads, sewage energy)
• preventing the „urban sprawl” of the municipalities and towns by clearly defining borders of the urban development areas and their distinction with rural areas
• enhancing the role of property developers in planning process by right for the planning within the defined urban areas

• abolishing an administrative decision on building permission
• retaining the notification procedure as registration for the all construction undertakings with the conformity declaration
• involving the concept of the personal, legal and professional responsibility of stakeholders at the building process: designers, property developers/investors, contractors/site inspectors) instead of the administrative decisions for the building approval
• strengthening the role of the State’s Agency for Building Control during the construction process
• the form of public control at the process
• declaration of the completion and compliance with the standards by the stakeholders of the building process

• Kształtowanie pozytywnego wizerunku tego segmentu budownictwa, realizującego potrzeby mieszkaniowe ludności,
• Promowanie rzetelnych deweloperów, a tym samym ułatwianie kontaktów z klientami, bankami i władzami samorządowymi,
• Upowszechnianie banku danych o deweloperach, głównego źródła obiektywnej informacji dla inwestorów bezpośrednich (klientów),
• Uruchomienie systemu ostrzegania przed nieuczciwymi i nieprofesjonalnymi firmami deweloperskimi,
• Zbieranie i upowszechnianie informacji dotyczących funkcjonowania rynku deweloperów.

• Oświadczeniem o dobrowolności zgłoszenia wniosku i poddaniu się rygorom regulaminu,
• Dokumentacją potwierdzającą utrwaloną pozycję dewelopera na rynku. Certyfikat przyznawany jest bowiem firmom, które legitymują się co najmniej trzyletnim „stażem” działalności deweloperskiej, niezależnie od okresu działania firmy, oraz zrealizowanymi już i oddanymi do użytkowania budynkami. Wykaz zrealizowanych obiektów z ich adresami i opisem pozwala na sprawdzenie zakresu działania firmy, jakości technicznej oraz uzyskanych cykli inwestowania. W dokumentacji tej określa się wielkość przerobu z ostatnich 3 lat, strukturę organizacyjną firmy i zakresu jej działania, przekrój zatrudnienia, a także dołącza opinie polecające kierownictwa holdingu, korporacji czy grupy kapitałowej (jeśli mają miejsce takie powiązania).
• Dokumentacją dotyczącą kryterium bezpieczeństwa prawnego, zawierającą aktualny odpis z KRS, dokument stwierdzający, że działalność deweloperska nie została zawieszona, oświadczenia potwierdzające, że wobec firmy nie wszczęto postępowania upadłościowego, układowego oraz nie otwarto likwidacji, zaświadczenia stwierdzające wywiązywanie się z obowiązków wobec ZUS oraz podatkowych,
• Dokumentacją dotyczącą kryterium rzetelności wywiązywania się z zobowiązań, na którą składają się: wzory umów (ocena stosowanych formuł z punktu widzenia bezpieczeństwa klienta), struktura źródeł finansowania inwestycji (stosunek kapitału własnego do sumy przedpłat przed zasiedleniem), informacje o ewentualnych zewnętrznych zasobach finansowych osoby prawnej lub fizycznej ponoszącej odpowiedzialność za zobowiązania finansowe dewelopera, ewentualne polisy ubezpieczeniowe od skutków spowodowanych przez dewelopera, oświadczenia i dokumenty o prawnym przygotowaniu inwestycji przed rozpoczęciem budowy (prawo do gruntu, pozwolenie na budowę), oświadczenie o braku nie zakończonych spraw spornych z klientami w dotychczasowej działalności deweloperskiej, po okresie gwarancji (rękojmi) przekazanych obiektów, ewentualne oświadczenia o stanie postępowań sądowych (wartość przedmiotu sporu, możliwości rozwiązania sporu),
• Dokumentacją dotyczącą kryterium gwarancji dla klienta, która obejmuje informacje i oświadczenia: o procentowym udziale własnym w realizacji przedsięwzięć deweloperskich i o formie kooperacji z innymi firmami w zakresie projektowania, wykonawstwa budowlanego, nadzorów i obsługi prawnej. W tej części przedstawione zostają wzory umów z Generalnym Wykonawcą, Inwestorem Zastępczym, wzory umów z przyszłymi właścicielami, nabywcami domów i mieszkań oraz lokali biurowych, zaświadczenia z firm ubezpieczeniowych o ubezpieczeniu będących w trakcie realizacji obiektów budowlanych, oświadczenie zawierające wykaz banków współpracujących i opinie bankowe a także oświadczenie dotyczące współpracy z bankiem udzielającym kredytów klientom dewelopera. W tej części zamieszcza się wykaz nieruchomości będących własnością wnioskującego o uzyskanie Certyfikatu Dewelopera.
• Dokumentacją potwierdzającą dobrą sytuację ekonomiczno – finansową wnioskującego, która zawiera: sprawozdania finansowe za ostatnie dwa lata obrachunkowe (załączone bilanse roczne lub oświadczenia i opinie biegłego rewidenta), sprawozdanie kwartalne za ostatni kwartał poprzedzający złożenie wniosku, wskaźniki płynności finansowej z roku poprzedzającego wniosek, przy uwzględnieniu ewentualnych i potwierdzonych zewnętrznych zasobów finansowych.

1. Pilnego przygotowania, na wzór innych krajów europejskich, wieloletniego programu rozwoju budownictwa mieszkaniowego (w randze ustawy) ze szczególnym uwzględnieniem terenów zaniedbanych ekonomicznie, budownictwa czynszowego, socjalnego, komunalnego i noclegowni. Program powinien jasno określać zadania, potrzebne do ich realizacji środki i odpowiedzialność rządu,
2. Przyspieszenia kompleksowej nowelizacji wszystkich ustaw regulujących procesy inwestycyjne, w celu stworzenia sprzyjających warunków do przywrócenia ładu przestrzennego w zabudowie i odbiurokratyzowania starań o pozwolenia na budowę,
3. Pilnego przygotowania ustawy „Pierwsze mieszkanie” wspierającej w sposób szczególny budowę lub kupno pierwszego mieszkania przez młode małżeństwa,
4. Zwiększenia, począwszy od przyszłego roku, środków budżetowych na sferę mieszkaniową.

• Propozycja zawarta powyżej dotyczy tylko zmiany wymagań dla uzyskania uprawnień do kierowania budową. Projektanci powinni podlegać dotychczasowym kryteriom.
• ealizacja nowego systemu kwalifikacyjnego wymaga przeprofilowania dotychczasowego modelu technikum budowlanego lub utworzenia łącznie 15 – 30, państwowych lub prywatnych, 2 – letnich technicznych szkół budowlanych. Szkoły te powinny umożliwiać – w trybie pomaturalnym – młodzieży z wykształceniem ogólnym, uzyskanie dyplomu technika. Mistrzowie budowlani mogli by zdobywać ten tytuł zaocznie. Przejściowo dla pokonania już istniejącej bariery niedoboru średnich kadr technicznych w budownictwie należy rozważyć uruchomienie identycznego kształcenia w istniejących wyższych uczelniach technicznych.
• Rozmieszczenie i wielkość technicznych szkół budowlanych można uzyskać z analizy potrzeb w perspektywie 10 -15 lat. Zadanie to winno spoczywać w rekach Ministra odpowiedzialnego za budownictwo i znaleźć się w ogólnym systemie kształcenia zawodowego.
• Konieczne jest także jasne ulokowanie procesu nadawania ograniczonych uprawnień – weryfikacja kwalifikacji, egzaminy kwalifikacyjne, rejestracja w określonej organizacji np. Związku Rzemiosł lub Polskim Związku Inżynierów i Techników Budownictwa.

• Utworzenie systemu ułatwień dla powracających z zagranicy wykwalifikowanych rzemieślników w tworzeniu małych przedsiębiorstw budowlanych. System winien uprościć tryb tworzenia takich przedsiębiorstw i wprowadzić ułatwienia podatkowe na starcie.
• Opracowanie w Ministerstwie Edukacji skoordynowanego z innymi uczestnikami procesu ( rzemiosło, samorządy, minister odpowiedzialny za budownictwo, organizacje inżynierskie naukowo – techniczne i samorządu zawodowego, firmy budowlane i ich stowarzyszenia) programu transformacji z dotychczasowego modelu szkolnictwa zawodowego ( szkoła zawodowa – technikum ) na model przedstawiony w p. 2.1.
• Utworzenie na bazie szkół zawodowych i części techników budowlanych sieci szkół zawodowych nowego typu będących w gestii samorządów terytorialnych. Utworzenie sieci regionalnych centrów szkolenia zawodowego przez rzemiosło lub przemysł budowlany albo przy współpracy przemysłu i rzemiosła z wykorzystaniem dotychczas istniejących szkół – techników budowlanych.
• Utworzenie 15 – 30 technicznych szkół budowlanych będących w gestii ministra odpowiedzialnego za budownictwo lub prywatnych, nadzorowanych w części programowej przez tego ministra. Wykorzystanie tych szkół dla kształcenia kadr na poziomie mistrz – technik.
• Wprowadzenie systemu wspomagania przez państwo poprzez wprowadzenie systemu ulg podatkowych dla firm uczestniczących w procesie kształcenia zawodowego robotników budowlanych oraz uczących się poprzez ustalenie minimalnych zarobków dla osób kształcących się na poziomie robotniczym ( robotnik wykwalifikowany, robotnik – specjalista, brygadzista).
• Uznanie konieczności częściowej odpłatności ze strony uczestników kształcenia się, poczynając od poziomu brygadzisty wzwyż i oparcie tej części kształcenia na zasadach ekonomicznej samowystarczalności.

• uruchomione zostaną instrumenty ożywiające popyt
• usunie się wszystkie bariery formalno-prawne uniemożliwiające, lub    ograniczające procesy inwestycyjne
• stworzy się ustabilizowane na wiele lat i korzystne systemy podatkowe
• ograniczone zostanie bezkarne blokowanie inwestycji przez pieniaczy i organizacje stosujące terroryzm ekologiczny.

• pilna zmiana wszystkich ustaw, które utrudniają lub uniemożliwiają działalność inwestycyjną i dają nadmierne uprawnienia urzędnikom,
• zakończenie w trybie pilnym prac nad miejscowymi planami  zagospodarowania przestrzennego,
• stworzenie rezerw tanich, uzbrojonych terenów pod budownictwo   mieszkaniowe,
• stworzenie gwarantowanego systemu masowego oszczędzania na własne mieszkanie,
• stworzenie uzupełniających programów taniego budownictwa na wynajem (budownictwo komunalne i socjalne)
• zapewnienie rozwoju towarzystw budownictwa społecznego,
• stworzenie dobrych i stabilnych warunków dla rozwoju budownictwa własnościowego i realizowanego przez deweloperów,
• opracowanie programów budowy "pierwszych mieszkań" dla młodych  rodzin oraz  instrumentów finansowego wspierania,
• przygotowanie średniookresowego (5-10 lat) programu rozwoju   budownictwa, w postaci odrębnej ustawy.

• wdrażające do przepisów krajowych postanowienia Dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. U. z 2007 r., Nr 191, poz. 1373),
• ustalające obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 – Dz. U. z 2007 r., Nr 179, poz. 1275,
• określające krótsze terminy uzyskiwania decyzji środowiskowej – Dz. U. z 2004 r., Nr 88, poz. 587,
• wprowadzające złagodzenia w wykazie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko – Dz. U. z 2007 r., Nr 158, poz. 1105,
• ustalające specjalne procedury uzyskiwania warunków lokalizacji i nabywania nieruchomości dla inwestycji na liniach kolejowych o znaczeniu krajowym – Dz. U. z 2007 r., Nr 191, poz. 1374,
• ustalające specjalne warunki dla realizacji inwestycji niezbędnych dla EURO 2012 – Dz. U. z 2007 r., Nr 173, poz. 1219.

1. Uchwalenie ustawy, np. o tytule: Ustawa z dnia … o publicznych inwestycjach budowlanych określającej zasady przygotowania i organizacji inwestycji budowlanych finansowanych ze środków publicznych z doprecyzowaniem obowiązków i odpowiedzialności inwestorów tych inwestycji oraz zasad organizacji i zarządzania przebiegiem tych inwestycji.
   Założeniami do tej ustawy dysponuje Ministerstwo Budownictwa, które stanowią część składową Projektu celowego Nr 6T072004C/6413 pt.: Krajowy system zarządzania budowlanymi przedsięwzięciami inwestycyjnymi finansowanymi z udziałem środków publicznych i pomocowych Unii Europejskiej.
2. Wprowadzenie zmian w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które doprowadziłyby do:

• skutecznego zapewnienia uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania, z których wypis i wyrys zawierałby wszystkie uwarunkowania dla inwestycji, w tym także uwarunkowania środowiskowe,
• włączenie w opracowanie planów zagospodarowania (na wszystkich szczeblach) gestorów inwestycji celu publicznego, którzy równolegle z opracowaniem planu miejscowego powinni prowadzić na własny koszt studia nad lokalizacją swoich inwestycji, łącznie z określeniem dla nich uwarunkowań, w tym także środowiskowych i zapisaniem ich w ustaleniach planu,
• odstąpienia od wymogu przeprowadzenia postępowania środowiskowego dla inwestycji ujętych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a ewentualnie utrzymania wymogu opracowania raportu o ocenie oddziaływania na środowisko potwierdzającego spełnienie wymagań środowiskowych,
• odstąpienia od wymogu sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko dla sieci uzbrojenia terenu lokalizowanych w liniach rozgraniczających ulic – z warunkiem wykonania robót budowlanych w sposób zapewniający spełnienie wymagań ochrony środowiska,
• wydanie rozporządzeń określających:
• warunki techniczne lokalizacji i budowy poszczególnych sieci uzbrojenia terenu i odległości między nimi w liniach rozgraniczających ulic,
• warunki techniczne dla ustalenia kategorii ulic i ich linii rozgraniczających w nowej zabudowie,
• powołania rzeczoznawców ds. ochrony środowiska, którzy działaliby na podobnych zasadach jak obecnie działają rzeczoznawcy p. poż., sanepidu i bhp.

3. Powrócenie do prac nad nową ustawą Prawo budowlane, z uwzględnieniem:

• generalnego uporządkowania całości regulacji,
• poszerzenia katalogu obiektów i robót, które mogą być wykonywane na podstawie zgłoszenia, a nie wymagają pozwolenia na budowę,
• skrócenia czasu wydania pozwolenia na budowę, przez nałożenie obowiązku na organ aby w terminie niezwłocznym (do 14 dni) stwierdził komplementarność wniosku, a w ciągu następnych 14 dni wydał decyzję o pozwoleniu na budowę,
• skrócenia procedury wydawania pozwolenia na użytkowanie przez wprowadzenie zasady dokonania obowiązkowej kontroli przez organ nadzoru budowlanego, w trybie i na zasadach określonych w art. 56 obecnej ustawy, tj. analogicznych jak organa p.poż., sanepidu i bhp,
• ustalenie nazewnictwa i przeznaczenia poszczególnych opracowań projektowych, analitycznych i kosztowych wraz z określeniem ich przeznaczenia i ramowego zakresu,
• doprecyzowania w rozporządzeniu szczegółowego zakresu dokumentacji powykonawczej oraz instrukcji eksploatacji : obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem,
• uwzględnienia w nowej ustawie korzystnych regulacji, które były uwzględnione w projekcie nowej ustawy Prawo budowlane (wersja w czerwca 2007 r.) tj.:
• przywrócenia do systemu prawa budowlanego warunków technicznych wykonania i odbioru robót,
• określenia w rozporządzeniu wymaganych uzgodnień, opinii i sprawdzania projektu budowlanego, ich zakresu oraz trybu i formy dokonywania.

1. Program budowy dróg szybkiego ruchu obejmuje budowę około 2000 km autostrad i 5200 km dróg ekspresowych, czyli razem 7200 km. Do końca 2006 roku zbudowano 873 km dróg szybkiego ruchu, czyli 12% założonego programu.
2. Są poważne bariery realizacji tego programu: prawne, organizacyjne, materiałowe i ludzkie.
3. Najważniejsze jest pokonanie barier prawnych.
4. Obecnie problematyka dróg i transportu drogowego jest uregulowana w 26 ustawach i 75 rozporządzeniach. Prawo nadmiernie przeregulowało zagadnienia drogowe. Przepisy są rozproszone, często nowelizowane i niespójne. Tworzy to niekorzystne warunki prawne budowy dróg.
5. Najważniejsze są ustawy:

• z 21 marca 2005 r. o drogach publicznych,
• z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych,
• z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane,
• z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska,
• z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych.

6. Przytoczone 5 ustaw rzutuje negatywnie na przygotowanie i realizacje inwestycji drogowych. Proces przygotowania trwa 4-5 lat, a nawet dłużej. Proces realizacji jest nadmiernie zbiurokratyzowany.
7. Warunki techniczne budowy dróg i mostów są zapisane w 3 rozporządzeniach i charakteryzują się licznymi błędami i nadmierną szczegółowością.

1. Zweryfikowanie programu na lata 2007-2013 i określenie realnych zadań do zrealizowania w latach 2008-2013.
2. Wyznaczenie zadań o małym ryzyku konfliktu i przyśpieszenie realizacji tych zadań.
3. Przegląd przepisów prawnych i pilne zmiany w omawianych 5 ustawach w celu skrócenia i uproszczenia procedur prawnych.
4. Doprowadzenie w przepisach prawnych do większej kompetencji właściwego ministra do spraw transportu odnośnie wpływu na realizację programu budowy dróg.
5. Przekazanie Krajowego Funduszu Drogowego, który wspiera finansowanie dróg do dyspozycji ministra właściwego do spraw transportu.
6. Nowelizacja rozporządzeń dotyczących warunków technicznych dla dróg i mostów.
7. Wykorzystanie programu budowy dróg do wdrożenia nowoczesnych rozwiązań innowacyjnych. Stworzenie mechanizmu wspierania pozabudżetowych badań naukowych realizowanych przez przedsiębiorstwa.

• przez minione dwa lata rząd nawet nie przygotował średniookresowego programu działania w randze ustawy, w którym byłyby rozpisane działania i środki umożliwiające poprawę sytuacji mieszkaniowej na wzór chociażby innych krajów europejskich,
• w dwóch ostatnich latach przeznaczano na sferę mieszkaniową, w relacji do PKB, najmniej po wojnie środków budżetowych. Z jednej strony wielki wyborczy program, z drugiej absurdalne ograniczenie wydatków na ten cel co mogło tylko świadczyć, że od początku nie było woli i zamiaru rozwiązywania tych nabrzmiałych problemów. W bogatej w mieszkania Europie przeznacza się na mieszkalnictwo 1-2 % PKB, w Polsce 0,09%. Budżet rządowy na przyszły rok jest relatywnie jeszcze gorszy,
• Kongres Budownictwa od początku zwracał uwagę, że sprawą pierwszoplanową jest kompleksowe uporządkowanie „prawa inwestycyjnego”, które jest powszechnie nazywane chorobą wściekłych paragrafów i ciągle daje nadmierne uprawnienia urzędom i urzędnikom.
• Według naszych ekspertów, przy dobrej organizacji pracy nie powinno to zająć więcej czasu niż pół roku, minęły dwa lata i dalej jesteśmy w polu. Na tym tle próba przeforsowania w ostatniej chwili ustawy nadzwyczajnie upraszczającej procedury inwestycyjne była awanturnictwem legislacyjnym mającym przykryć dwuletnią nieudolność. Nawiasem mówiąc wystąpiliśmy w tym momencie do Marszałka Sejmu o cofnięcie niezasłużonych, najdłuższych po wojnie urlopów dla posłów. Marszałek zlekceważył to wystąpienie i przedstawioną argumentację.
• pewną nadzieją było, postulowane od dawna, powołanie Ministerstwa Budownictwa. Wkrótce się jednak okazało, że zamiast merytorycznej pracy służyło ono głównie dla załatwiania posad dla działaczy koalicyjnych partii,
• przykładem niekompetencji i bałaganu były też nadmiernie przeciągane prace nad ustawą o podatku VAT na mieszkania. Ustawa została przyjęta rzutem na taśmę .

1. Zarządów wspólnot mieszkaniowych
2. Licencjonowanych zarządców i administratorów
3. Instytutu Rozwoju Miast
4. Głównego Urzędu Statystycznego
5. Branżowych miesięczników i publikacji
6. Branżowych stowarzyszeń i organizacji
7. Członków wspólnot mieszkaniowych
8. Dostawców „mediów” dla wspólnot
9. Dostawców materiałów i wyposażenia
10. Wykonawców usług dla wspólnot

1. Przywrócić w Ustawie o gospodarce nieruchomościami w Art. 187 ust.1 obowiązek uzyskania licencji zawodowej której jednym z warunków w punkcie 6 jest zapis o następującym brzmieniu: „W tym złożyła egzamin uprawniający do otrzymania licencji zawodowej w zakresie zarządzania nieruchomościami”.
2. Wprowadzić w Ustawie o własności lokali w Art. 18 ust. 1a o następującej treści:
   „W razie sukcesywnego wyodrębniania lokali i ich sprzedaży w formie aktu notarialnego dotyczącego nieruchomości w której występują lub wystąpią więcej niż trzy samodzielne lokale, może nastąpić powierzenie zarządu osobie fizycznej lub prawnej w tym samym akcie notarialnym jedynie:
1. a. na okres czasu do kiedy sprzedaż nie obejmie wielkości przekraczającej 50% udziałów
2. b. z datą przekroczenia tego limity zarządca jest zobowiązany zwołać zebranie wspólnoty w okresie 6 tygodni od tego dnia
3. c. na okres czasu do kiedy wspólnota z własnej inicjatywy nie zwoła zebrania we wcześniejszym terminie niż w punktach a oraz b
3. Do Ustawy o własności lokali Art. 21 wprowadzić ustęp 4 o następującej treści: „Gdy zarząd wspólnoty jest więcej niż trzy osobowy wolę wspólnoty wyraża większość członków zarządu”.
4. Do Ustawy o własności lokali Art. 23 wprowadzić ustęp 2b o następującej treści: „ Kiedy występuje jeden dominujący współwłaściciel posiadający w nieruchomości 80% udziałów lub więcej zmianę głosowania według zasady, że na jednego właściciela przypada jeden głos wprowadza się na pisemny wniosek każdego indywidualnego właściciela złożony na zebraniu na ręce przewodniczącego zebrania”.
5. W Ustawie o własności lokali Art. 19 po słowach „nie jest większa niż zamienić słowo siedem na słowo trzy co da brzmienie – nie jest większa niż trzy”.
6. Wprowadzić do Ustawy prawo budowlane zapis o następującej treści: „Art.5 ust. 4 Projektant obiektu budowlanego jest zobowiązany do uzyskania od licencjonowanego zarządcy wzoru modelu zarządzania projektowaną nieruchomością”.
7. Wprowadzić do Ustawy prawo budowlane następujący zapis: „Art.5 ust. 3 Projektant obiektu budowlanego jest zobowiązany do uzyskania opinii licencjonowanego zarządcy w sprawie możliwości opracowania dla nieruchomości poprawnego i kompletnego systemy eksploatacji technicznej nieruchomości, zwanego „Technologia użytkowania nieruchomości””.
8. Wprowadzić do Ustawy prawo budowlane zapis o treści:
   „Dla każdej nowopowstałej nieruchomości dla której jest wydawane pozwolenie na budowę należy dokonać odbioru części wspólnej nieruchomości. Odbioru takiego dokonuje licencjonowany zarządca nieruchomości. iż w przypadku zakupu nowo wybudowanych lokali istnieje obligatoryjny zakres czynności dla potrzeb odbioru części wspólnej nieruchomości. Odbiór taki ma być dokonany przez licencjonowanego zarządcę wskazanego przez nowo powstałą wspólnotę”.
9. W Ustawie Kodeks Cywilny Księga czwarta – Spadki – Przepisy ogólne w Art. 923 wprowadzić paragraf 3 o następującej treści: „W przypadku braku rozstrzygnięcia przez okres sześciu miesięcy trwania postępowania spadkowego dla lokalu będącego przedmiotem spadku wchodzącego w skład wspólnoty mieszkaniowej sąd wskaże kuratora lokalu, który dopełni wszelkich praw i obowiązków tak jak właściciel”.

1. 180 tysięcy wspólnot
2. 24 lokale we wspólnocie
3. 38 m2

1. pojęcie porządku prawnego
2. pojęcie ustawy wiodącej dla wspólnot mieszkaniowych
3. pojecie uchwał wspólnoty
4. pojęcie zarządu zwykłego
5. pojecie zarządu właścicielskiego lub powierzonego
6. pojęcie zarządcy – administratora
7. pojęcie księgowość wspólnot mieszkaniowych
8. pojęcie umowy cywilno prawnej
9. pojecie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zarządcy i wspólnoty

1. Opracowanie i popularyzacja wzorów standardów wykonania usługi zarządzania nieruchomościami w zakresie:
1. organizacyjno prawnym
2. finansowo księgowym
3. utrzymania technicznego i konserwacji
2. Stworzenie ogólnokrajowej organizacji zrzeszającej wspólnoty mieszkaniowe.
3. Wydawanie periodyku publikującego aktualności branżowe.
4. Łatwy i tani dostęp do publikacji typu poradnik, który byłby dostosowany do potrzeb zarządu wspólnoty i jej członków.
5. Posiadanie przez zarządcę licencji i realnego aktualnego ubezpieczenia OC.

1. Potrzebę opracowania przejrzystych, praktycznych i wzorcowych standardów zawodowych wykonania czynności zarządcy nieruchomości – wspólnoty.
2. Określenie profesjonalizmu zawodowego związanego z licencjami zawodowymi wydanymi w oparciu o państwowe egzaminy.
3. Konieczność popularyzacji wiedzy o wspólnotach mieszkaniowych wśród członków zarządów wspólnot.
4. Dostęp do cyklicznych merytorycznych szkoleń pozwalających na stałe samokształcenie. Krótkich jednodniowych szkoleń tworzących merytoryczny cykl, organizowanych we wszystkich wojewódzkich miastach i w przystępnej cenie.
5. Porównanie polskiego prawa z zakresu nieruchomości do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej.
6. Podniesienie wiedzy merytorycznej członków zarządów wspólnot w oparciu o obowiązkowe szkolenia.

1. koordynacja krajowa            - Ministerstwo
2. koordynacja wojewódzka     - Urząd wojewódzki
3. koordynacja powiatowa       - Urząd powiatowy

1. organizacyjne wraz ze szczegółowym harmonogramem szkoleń,
2. szkoleniowo dydaktyczne,
1. wersja drukowana,
2. wersja elektroniczna,
3. poradnik merytoryczny.

1. Proponowane regulacje ustawowe powiększą niekorzystne procesy przestrzenne, bezplanową urbanizację i rozpraszanie zabudowy. Konsekwencją takiego modelu urbanizacji będzie m.in. pogarszanie warunków życia mieszkańców, straty środowiska, wysokie koszty energetyczne.

2. Proponowane regulacje ustawowe pogorszą warunki inwestowania we wszystkich fazach tego procesu, utrudniając władzom lokalnym sprawowanie kontroli i koordynację procesów rozwoju, pogarszając stabilność inwestycji oraz możliwość eliminowania konfliktów, stanowiących immanentną cechę procesów przestrzennych.

3. Zagrożenia korupcyjne.

4. Proponowane zmiany ograniczą możliwości realizowania statutowych zadań przez samorządy lokalne i osłabią planowanie przestrzenne oraz pozycję sektora publicznego.

5. Potrzeba doraźnych rozwiązań

6. Wniosek końcowy

1. Budownictwo rynkowe nie dostarcza wystarczającej liczby mieszkań.
2. Zróżnicowanie dochodów jest dostatecznie duże, aby mówić o „wykluczeniu mieszkaniowym” znacznej części polskiego społeczeństwa, w tym grup o średnich dochodach.
3. Pomoc publiczna każdemu nie jest możliwa z powodów ekonomicznych. Każde państwo musi podjąć decyzję czy i komu efektywnie pomagać.
4. W obszarach społecznej biedy następuje kumulacja niekorzystnych patologii ( bezdomność, bezrobocie, brak wykształcenia, niezaradność etc.) – prewencja jest tańsza niż zwalczania ich skutków.
5. Budżet państwa i jednostek samorządu terytorialnego są obciążone wydatkami, które nie zawsze mają sensownego dobrego adresata.
6. Mechanizmy rynkowe nie rozwiążą problemu rewitalizacji i remontów istniejących, zdegradowanych zasobów mieszkaniowych.

1. Programy mieszkaniowe ( w znaczeniu wąskim), w których państwo angażuje się w zwiększenie podaży mieszkań – prywatnych lub publicznych- przy użyciu środków publicznych.
2. Programy mieszkaniowe (w znaczeniu szerszym), w których państwo kreuje również politykę w innych obszarach niż budownictwo mieszkaniowe i wspiera szeroko rozumiany rynek mieszkaniowy.

1. Uporządkowanie stosunków własnościowych.
2. Reforma czynszów i świadczeń mieszkaniowych.
3. Program reformy finansowania mieszkalnictwa.
4. Program społecznego budownictwa mieszkaniowego.
5. Reforma organizacji budowania i eksploatacji.
6. Budownictwo mieszkaniowe w polityce gmin.

1. Uregulowanie stosunków własnościowych we wspólnotach mieszkaniowych (nie udało się dokonać transformacji własnościowego i lokatorskiego prawa do lokalu spółdzielczego).
2. Powstanie systemu dodatków mieszkaniowych ( nie udało się wprowadzić czynszów ekonomicznych).
3. Wprowadzenie kontraktowego systemu oszczędzania na cele mieszkaniowe, z którego później zrezygnowano, oraz Krajowy Fundusz Mieszkaniowy; nie udało się stworzyć państwowego banku hipotecznego oraz Państwowej Agencji Mieszkaniowej.
4. Powstanie program budownictwa czynszowego.
5. Zmiana organizacji budownictwa mieszkaniowego ( nowe prawo budowlane).
6. Powstanie nowych regulacji w zakresie gospodarki nieruchomościami oraz zagospodarowania przestrzennego.

1. Tworzenie harmonijnego rozwoju przestrzennego.
2. Tworzenie warunków do efektywnego i bezpiecznego inwestowania w nieruchomości na zasadach wolnorynkowych.
3. Tworzenie stabilnego systemu wspomagania przez państwo mieszkalnictwa i budownictwa mieszkaniowego.

1. Reformę systemu zagospodarowania przestrzennego ( nową ustawę wprowadzono z 3 letnim opóźnieniem).
2. Reformę zasad koordynacji rozwoju podstawowej infrastruktury technicznej.
3. Prowadzenie polityki rozwoju spolaryzowanego.
4. Stworzenie systemu zasobów gruntów na cele publiczne.

1. Uporządkowanie stosunków własnościowych.
2. Zwiększenie bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami.
3. Przyspieszenie kształtowania mechanizmów rynkowych w gospodarce zasobami mieszkaniowymi.
4. Usprawnienie procesu urbanistyczno- budowlanego.
5. Przyspieszenie kształtowania rynkowych mechanizmów finansowania mieszkalnictwa i infrastruktury technicznej.

1. Rozpoczęcie II etapu reformy mieszkalnictwa.
2. Segmentację polityki mieszkaniowej według kryterium zamożności -podstawowym kryterium udzielania pomocy publicznej miał być dochód rodziny.
3. Rezygnację z niektórych instrumentów polityki mieszkaniowej (inwestycyjne ulgi budowlane, ulgi remontowe oraz kasy oszczędnościowo- budowlane) i zastąpienie je programami alternatywnymi.
4. Prowadzenie polityki makroekonomicznej, która doprowadzi do obniżenia kosztów finansowania inwestycji mieszkaniowych, zwiększenia dochodów rozporządzalnych gospodarstw domowych ( polityka ta przyniosła niespotykany wzrost rynku kredytów hipotecznych).
5. Zmiany regulacyjne w otoczeniu rynkowego sektora mieszkaniowego.
6. Rozbudowę programów wspierania sektora mieszkaniowego środkami publicznymi, w szczególności:

• Modyfikację istniejących programów ( dodatków mieszkaniowych, wspierania przedsięwzięć termomodernizacyjnych, społecznego budownictwa czynszowego, pomocy dla oszczędzających na mieszkanie),
• Wprowadzenia nowych programów ( Socjalnego Programu Mieszkaniowego, program wspierania remontów budynków mieszkalnych, program pomocy gmin w przygotowaniu gruntów pod budownictwo, Program Własne Mieszkanie).

1. Odwrócenie dotychczasowych trendów i uzyskanie znacznego wzrostu liczby mieszkań oddawanych corocznie do eksploatacji (od roku 2004 planowano oddanie ponad 140 tysięcy mieszkań rocznie.
2. Radykalny wzrost liczby mieszkań na wynajem z czynszem regulowanym, budowanych przez Towarzystwa Budownictwa Społecznego i spółdzielnie mieszkaniowe.
3. Powstrzymanie spadku zatrudnienia w sektorze budowlano-montażowym i w branżach pokrewnych oraz stworzenie warunków do jego wzrostu.

1. Uruchomienie programu budowy mieszkań w oparciu o kredyt ze stałą stopą procentową. W celu zwiększenia popytu zapowiedziano uruchomienie system szerokodostępnych, długoterminowych kredytów na zakup mieszkania o stałym oprocentowaniu, nieprzekraczającym -po uwzględnień ulg w PIT- 7 % rocznie. Na sfinansowanie dopłat do oprocentowania kredytów mieszkaniowych BGK miał wyemitować w latach 2002 - 2005 długoterminowe obligacje gwarantowane przez Skarb Państwa na kwotę kwoty 1,8 - 2,0 miliardów złotych. Planowano u sfinansowanie budowy lub remontu budynków ok. 200 tysięcy mieszkań.
2. Udrożnienie systemu kredytowania czynszowego budownictwa społecznego, które miało doprowadzić do szybkiego wzrost czynszowego budownictwa społecznego (w latach 2003-2004 ok. 45 tys. mieszkań, tj. powyżej 20.000 rocznie). Planowano wdrożenie nowego sposobu pozyskania i wykorzystania środków przez KFM. Środków KFM mogły być bezpośrednio angażowane na dopłaty do odsetek kredytów w bankach komercyjnych, (tj. na pokrycie różnicy pomiędzy rynkowym kosztem pozyskania funduszy przez KFM, a przychodami z odsetek płaconych przez TBS-y od zaciągniętych kredytów).
3. Usprawnienie procesu budowy mieszkań. Przewidywano m.in.: uproszczenie procedur lokalizacyjnych inwestycji, uproszczenie procedur sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, uproszczenie procedury uzyskiwania pozwoleń na budowę oraz ustawowe ustalenie zakresu niezbędnych dokumentów, wprowadzenie ustawowo określonych terminów dla rozpatrywania przez gminy wniosków oraz wydawania decyzji, dotyczących rozpoczęcia inwestycji mieszkaniowych i zrównoważenie praw właścicieli i lokatorów w prywatnych zasobach mieszkaniowych w celu zwiększenia atrakcyjności wynajmu.

1. Etap I: lata 2005-2006 - przygotowanie legislacyjnych warunków działań na lata 2007-2013.
2. Etap II: lata 2007-2013 – realizacja programy mieszkaniowego w ramach Narodowego Planu Rozwoju.
3. Etap III: lata 2014-2025 – ocena postępu strategii, aktualizacja dokumentu, nowy okres programowania w UE.

1. Tworzenie przyjaznego środowiska prawno- instytucjonalnego dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego i systemów jego finansowania ( poprawa dostępności gruntów, odbiurokratyzowanie procedur, podniesienie jakości przestrzeni w budownictwie).
2. Likwidacja barier dla „ruchu mieszkaniowego”.
3. Poprawa stanu technicznego i standardu wyposażenia zasobów mieszkaniowych ( przez urealnienie opłat czynszowych w połączeniu z racjonalizacją dodatków mieszkaniowych, wsparcie finansowe remontów, stworzenie nowych rozwiązań legislacyjnych dla rewitalizacji).
4. Promocja inwestycji we własne mieszkanie ( w tym program wsparcia finansowego).
5. Zapewnienie właściwego poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych dla osób starszych i niepełnosprawnych.
6. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu w aspekcie mieszkaniowym.

1. W grupie mieszkań rynkowych, adresowanych do rodzin i osób o wyższych dochodach, nie zakłada wspomagania finansowego ze strony państwa. W tym systemie ma być budowane ok. 75 000 mieszkań rocznie.
2. W grupie mieszkań społecznych, rolą państwa będzie poręczanie bankowych kredytów hipotecznych na budowę tych mieszkań za pośrednictwem Funduszu Mieszkaniowego oraz udział w ponoszeniu kosztów ich obsługi. Adresatem pomocy będą rodziny o średnich i niskich dochodach, których nie stać na kupno lokalu na wolnym rynku. W tym systemie ma być budowane ok. 275 000 mieszkań rocznie. Program ten jest, co do idei, odpowiednikiem „Programu Własne Mieszkanie”, opisany w „Założeniach polityki mieszkaniowej państwa na lata 1999 – 2003” z lipca 1999 r.
3. Trzecia grupa mieszkań (socjalnych) adresowana będą do rodzin „o średnich i niskich dochodach, których nie stać na kupno lokalu na wolnym rynku”. Przewiduje się budowę w systemie budownictwa socjalnego ok. 15 000 mieszkań.

1. Uproszczenie niezbędnych procedur i formalności.
2. Pomoc dla gmin w obsłudze kosztów zadłużenia zaciągniętego na uzbrojenie terenu, a także tam, gdzie to możliwe.
3. Likwidowanie czynników wpływających na wzrost kosztów budowy i sprzedaży.
4. 1 metra kw. powierzchni użytkowej.

1. Celowością ekonomiczną – pomoc publiczna powinna być adresowana do grup o wybranych dochodach (kryterium dochodowe), a metody interwencji odpowiednio zróżnicowane. Nie należy adresować pomocy mieszkaniowej dla tych, którzy mogą ze swoich dochodów sfinansować własne potrzeby mieszkaniowe.
2. Skutecznością polityczną – programy powinny być realne, a nie papierowe.

3. Transparentnością - reguły przyznawania pomocy publicznej powinny być jasne i proste.
4. Celowością społeczną– pomoc publiczna powinna czytelna społecznie, akceptowalna, sprawiedliwa.
5. Zdolnością mobilizacji kapitału prywatnego - pomoc publiczna powinna zachęcać, a nie zniechęcać do inwestowania kapitału prywatnego.
6. Pomocniczością - pomoc publiczna nie powinna zastępować, lecz uzupełniać, mieszkalnictwo prywatne.
7. Efektywnością ekonomiczną- proporcje między efektami a kosztami programów pomocy publicznej powinny być sensowne.
8. Sprawnością zarządzania- pomoc publiczna powinna być sprawna, niezbiurokratyzowana.
9. Stabilnością w dłuższym okresie czasu – metody i programy nie powinny być zmieniane zbyt często, choć powinny posiadać systemy monitoringu umożliwiające adaptację.
10. Lokalnością – nie ma sensu podejmowania scentralizowanych decyzji o użyciu pomocy publicznej.

1. Wszystkie programy rządowe, stworzone w Polsce po roku 1989, budowane były przy założeniu, że interwencjonizm publiczny w mieszkalnictwie jest celowy i powinien uzupełniać mechanizmy rynkowe. Różnice dotyczą raczej metod interwencji, niż filozofii interwencji oraz roli państwa w procesach gospodarczych.
2. Procesy ekonomiczne, wywołane liberalizacją i prywatyzacją gospodarki po roku 1989, są dużo ważniejszym czynnikiem kształtującym polskie mieszkalnictwo, niż polskie programy mieszkaniowe. W tym czasie nastąpiła radykalna zmiana struktury finansowania mieszkalnictwa, jego urynkowienie ( za wyjątkiem czynszów) i całkowite odejście od „socjalistycznych” metod interwencji. Nawet w okresach rządów gospodarczej lewicy, wydarzenia na rynku mieszkaniowym kreowała bardziej „niewidzialna ręka rynku” niż „widzialna ręka państwa”.
3. Polskie programy mieszkaniowe ( w pierwszy znaczeniu) są generalnie nieskuteczne politycznie i ekonomicznie. Po 17 latach transformacji znaczenie publicznych programów mieszkaniowych ( w pierwszy znaczeniu), jako źródło mieszkań jest znikome, zarówno na pierwotnym rynku mieszkaniowym ( maksymalne od kilku do kilkunastu proc. podaży mieszkań), jak i rewitalizacji istniejących zasobów. Można mówić o marginalnym znaczeniu ekonomicznym interwencji z budżetu państwa i samorządu. Jedynym, realnym publicznym programem tworzenia nowych zasobów mieszkaniowych pozostaje – mimo potrzeby korekt- budownictwo społeczne.
4. Programy mieszkaniowe ( w drugim znaczeniu) jako źródło regulacji są dużo bardziej skuteczne. Dzięki m.in. reformom ustrojowym, programom reform ekonomicznych i programom mieszkalnictwa (w drugim znaczeniu) dotyczące bankowości, infrastruktury technicznej, regulacji prawny i polityki makroekonomicznej, powstała dojrzała „infrastruktura” dla rozwoju mieszkalnictwa rynkowego.
5. Polityka mieszkaniowa, prowadzona realnie, a nie deklaratywnie, przez rząd jest hybrydą różnych rozwiązań historycznych. Decyzje o wprowadzeniu nowych instrumentów lub korekty starych kształtowane są pod presją bieżącego budżetu państwa. Akceptowane są wydatki historyczne i tzw. sztywne bez względu na ich wysokość (np. dopłaty kredytów do spółdzielni mieszkaniowych), nieakceptowane lub wręcz zwalczane są nowe wydatki, mimo ich sensowności (np. program termomodernizacyjny, programy rewitalizacyjne).
6. Mieszkalnictwo z wielu powodów nie było priorytetem kolejnych rządów. Niezrozumiałe jest to, dlaczego wokół mieszkalnictwa nie doszło do elementarnego porozumienia. Nowe instrumenty rodziły się w atmosferze politycznych bojów, w warunkach konfliktów wewnątrz rządów lub parlamentu.
7. W realnej polityce państwa nie doszło nigdy do wyraźnej orientacji na grupy o niskich i średnich dochodach.
8. Populizm socjalny jest silny czynnikiem kształtującym decyzje Parlamentu (konstrukcja dodatków mieszkaniowych, chęć pomocy wszystkim, część sprzedaży po cenach preferencyjnych). Nie było i niema woli politycznej, aby rozwiązać sprawy budzące emocje społecznie. W niektórych obszarach nie wyszliśmy z socjalizmu (czynsze, reprywatyzacja). Paradoksalnie – populizm nie oznacza wsparcia najsłabszych.
9. W programach mieszkaniowych w sposób nie do końca jawny mówi się o trzech adresatach polityki mieszkaniowej – o grupach o wysokich dochodach, posiadających lub mogących posiadać zdolność kredytową ( stąd liczne pomysły wspierania własnościowego budownictwa mieszkaniowego), grupach o średnich dochodach ( programy budownictwa czynszowego) oraz grupach o skrajnie niskich dochodach ( program budownictwa socjalnego). Najmniejszym zainteresowaniem politycznym cieszą się grupy o najniższych dochodach.
10. Wielu ministrów mieszkalnictwa próbowało, przynajmniej cząstkowo, uporządkować instrumentarium polityki mieszkaniowej według kryterium dochodowego. W praktyce instrumenty dobierane były ad hoc i nie miały jasno zdefiniowanego adresata (grupy dochodowych). Najlepszą ilustracją złych praktyk była ewolucja podatkowych metod interwencji ( od wspierania najbogatszych po najbiedniejszych). Niestabilne są również dotacyjne metody interwencji ( np. dofinansowanie TBS-ów, programu termomodernizacyjnego). Historia zmian instrumentarium polityki mieszkaniowej w III Rzeczpospolitej wymagałaby odrębnego opracowania.
11. Programy mieszkaniowe generalnie były przesterowane. Wielość, a czasem sprzeczność, proponowanych przez ostatnie lata instrumentów prowadzenia polityki mieszkaniowej nie sprzyja prowadzeniu polityki mieszkaniowej. Konieczne jest – mówię do już po fakcie – zredukowanie ilości pomysłów i podprogramów.
12. Na dłuższą metę potrzebny jest wybór generalny: kogo i co wspierać? Warto trzymać się podziału na trzy segmenty. Osobiście uważam, że państwo powinno sprzyjać konkurencji, a interwencję ograniczyć do niezbędnego minimum, ale to nie oznacza, że do zera. To polemika zarówno z tym, którzy sądzą, że można zbudować programy mieszkaniowe „konkurujące” z rynkowymi, jak i z tymi, którzy uważają, że nie trzeba nic robić.
13. Podstawowy dylemat polityczny dotyczy pierwszej, relatywnie bogatszej grupy. Są to realni i potencjalni klienci budownictwa rynkowego. Są dwie metody ich wsparcia – obniżenie podatków osobistych albo różne formy pomocy finansowej przy spłacie kredytów mieszkaniowych. Mimo, że byłem współautorem jednego z programów wspierania budownictwa własnościowego, a pomysł jest popularny i wraca jak bumerang, uważam, że czytelniejszym i sensowniejszym na dłuższą metę jest obniżenie podatku PIT. Oczywiście, będzie to odczytane jako rezygnacja ze wsparcia budownictwa własnościowego. Konsekwentnie należałoby zaniechać pomysłów wspierania kredytów kontraktowych, kas w różnych postaciach lub innym formom wsparcia. W tym segmencie budownictwa podstawowe procesy ekonomiczne kształtujące zdolność obywateli do budowania i eksploatacji mieszkań są kształtowane makroekonomicznie ( PKB, stopa procentowa i skala kredytów hipotecznych, siłą nabywcza) i nie podlegają bezpośredniemu sterowaniu rządu. Polska, w obliczu konkurencji międzynarodowej, i tak będzie zmuszona do obniżenia stawek PIT, a niskie stawki PIT oznaczają, że należy likwidować ulgi.
14. Przy bardzo ograniczonym budżecie, interwencja państwa powinna skoncentrować się na stworzeniu i utrzymaniu najmniej dwóch masowych programów, adresowanych do grup o bardzo niskich lub średnich dochodach. Proste rachunki pokazują jednak, że te grupy nie mają zdolności i o żadnej powszechność kredytów hipotecznych nie ma mowy.

1. Pierwszy program, program budownictwa socjalny, adresowany do grup o bardzo niskich dochodach powinien wspierać działania mikro-rewitalizacyjne, w wyraźnej symbiozie z polityką społeczną. Nie ma sensu kreować gett biedy, zwłaszcza w nowym budownictwie. Wparcie
2. Drugi program (budownictwa na wynajem) powinien połączyć w jeden spójny system, co najmniej dwa rodzaje budownictwa samorządowego – komunalne i TBS oraz państwowego ( służby mundurowe, mieszkania zakładowe, o charakterze społecznym).Budowanie 30.000- 40.000 tysięcy mieszkań rocznie nie zrujnuje budżetu. Nowe ( w tym po remontach kapitalnych lub wydzielonej część mieszkaniowego zasobu gminy) publiczne zasoby mieszkaniowe powinny być adresowane dla osób o średnich dochodach ( kryterium: zdolność opłacenia ekonomicznego czynszu). Dla osób o rosnących dochodach takie mieszkanie powinno być przejściową formą zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Zasób nie powinien podlegać prywatyzacji przynajmniej do czasu konieczności przeprowadzenia remontu kapitalnego.

15. Dla bywalców seminariów poświęconych mieszkalnictwu, powyższa recepta jest znana. Należy życzyć pierwszemu ministrowi, aby jego program mieszkaniowy, prosty jak pierwsza strona Google, stał się przedmiotem politycznego porozumienia ponad podziałami, a następnym ministrom, aby nie musieli już pisać kolejnych programów.

• Liczbę mieszkań do wybudowania przy poparciu państwa.
• Standard mieszkań i zasady szacowania kosztów budowy.
• Podział budownictwa subsydiowanego na jedno i wielorodzinne, według form własności i statusu użytkowania mieszkań oraz na jednostki administracyjne kraju.
• Wskaźniki corocznych odpisów z budżetu i zasady rozdziału środków na różne formy wspomagania przedmiotowego (inwestycje mieszkaniowe) i podmiotowego (partycypacja w czynszach i kosztach eksploatacyjnych dla rodzin niezamożnych i biednych).
• Obowiązki administracji państwowej i gmin w zakresie realizacji programu i monitorowania jego efektów.

• opracowywania i aktualizacji planów miejscowych ze szczególnym uwzględnieniem zabudowy mieszkaniowej, zapewnienia niezbędnych rezerw pod budownictwo czynszowe i socjalne oraz usług dla mieszkańców;
• zapewnienia sprawne obsługi inwestorów mieszkaniowych w zakresie wydawania decyzji związanych z realizowanymi inwestycjami;
• aktywnego traktowania istniejących zasobów mieszkaniowych poprzez prowadzenie polityki rewitalizacji starych budynków i osiedli mieszkaniowych;
• usprawnienia koordynacji przygotowania i realizacji infrastruktury technicznej i komunikacyjnej wraz z obowiązkiem refinansowania nakładów poniesionych na ten cel przez realizujących inwestycje mieszkaniowe;
• koordynacji budownictwa czynszowego i socjalnego;

• działalności obejmującej projektowanie, budowę, utrzymanie i rozbiórkę obiektów budowlanych,
• praw i obowiązków uczestników procesu budowlanego,
• zasad działania organów administracji publicznej w przebiegu procesu budowlanego.

• sygnalizowanych przez kierownictwo Resortu Budownictwa zamierzeń uregulowania problematyki budownictwa w Kodeksie budowlanym,
• uregulowań dotyczących przygotowania inwestycji budowlanych, finansowanych z udziałem środków publicznych i wynikających z tego dodatkowych obowiązków uczestników procesu inwestycyjnego w tym głównie inwestora. Na zagadnienia te w sposób szczególny zwraca uwagę Unia Europejska. Oznacza to, że dyspozycje dotyczące inwestycji ze środków publicznych będą dalej zamieszczane w Podręcznikach dla beneficjentów, a nie będą regulowane ustawowo,
• nowych formuł realizacji inwestycji, jak: realizacja inwestycji w systemie przedsięwzięć publiczno-prywatnych (ppp) oraz w systemie ”zaprojektowania i wykonania robót budowlanych”,
• uczestników procesu budowlanego, jak: inżynier wg FIDIC, kierownik projektu, zarządzający umową o wykonanie robót budowlanych itp.,
• ustalenia jednolitego nazewnictwa opracowań projektowych, analitycznych i kosztowych, ich przeznaczenia i ramowego zakresu, występujących w budowlanym procesie inwestycyjnym,
• sposobu implementacji do polskich przepisów dyspozycji wynikających z dyrektywy Unii Europejskiej Nr 2002/91/EC z dn. 16.12.2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.

• procesu budowlanego, który w zakresie określonym w ustawie, dotyczy inwestycji budowlanych realizowanych ze środków prywatnych i inwestycji realizowanych ze środków kwalifikowanych jako publiczne, o wartości poniżej progów unijnych, określonych w ustawie Prawo zamówień publicznych,
• procesu inwestycyjnego, który w zakresie określonym w ustawie, byłby obowiązujący dla inwestycji budowlanych, finansowanych ze środków publicznych o wartości przewyższającej progi unijne, określone w ustawie Prawo zamówień publicznych, oraz mógłby być stosowany na zasadach fakultatywnych dla inwestycji prywatnych i publicznych o wartości poniżej progów unijnych,
• przedsięwzięcia budowlanego, inwestycji budowlanej, inwestycji celu publicznego.

• przedsiębiorcę budowlanego – wykonawcę robót budowlanych,
• przedsiębiorcę-jednostkę projektowania, realizującą umowę o prace projektowe,
• inżyniera wg FIDIC,
• kierownika projektu,
• sprawdzającego projekty i opracowania projektowe,
• pełnomocnika do prowadzenia budowy (pkt. IV.4. Założeń do nowej ustawy),

• zapewnienie wykonania opracowań analitycznych, projektowych i kosztowych w dostosowaniu do specyfiki i zakresu inwestycji,
• ustalenie podstawowych założeń inwestycji, w tym jej celowości, rezultatów, preliminowanych kosztów, z zapewnieniem finansowania i racjonalnego okresu realizacji oraz wykonania robót budowlanych na odpowiednim poziomie jakościowym,
• prowadzenie bieżącej kontroli postępów przygotowania i realizacji inwestycji oraz kontroli jej kosztów i terminów realizacji, wraz z podejmowaniem odpowiednich rozstrzygnięć inwestorskich, aby zapewnione było uzyskanie planowanych rezultatów inwestycji.

• z projektów wykonawczych, obejmujących rysunki i opisy stanowiące uszczegółowienie rozwiązań zawartych w projekcie budowlanym,
• specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych,
• instrukcji obsługi i eksploatacji obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem.

• Wariant I: powołanie wielobranżowych zespołów sprawdzających, licencjonowanych przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, które zapewniałyby wiarygodną i rzetelną kontrolę projektów budowlanych i projektów wykonawczych we wszystkich branżach. O takie licencje mogłyby ubiegać się:
• zespoły sprawdzające, działające obecnie w wielu jednostkach projektowania, jako niezależne komórki organizacyjne,
• zespoły specjalistów, funkcjonujące na rynku jako osoby prawne, dysponujące ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej.

• Wariant II: licencjonowanie przez GUNB osób o odpowiednich kwalifikacjach i doświadczeniu jako rzeczoznawców do spraw sprawdzania projektów konstrukcyjnych (tylko w tej branży), zarówno w projekcie budowlanym jak i w projekcie wykonawczym, którzy działaliby jako rzeczoznawcy ds. konstrukcji funkcjonujący na rynku.

• programy komputerowe do obliczeń inżynierskich mogą być wprowadzone do obrotu rynkowego dopiero po uzyskaniu atestu jednostki notyfikowanej w zakresie budownictwa,
• minister właściwy ds. budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określi, w drodze rozporządzenia, zasady i warunki uzyskiwania atestów dla programów komputerowych do obliczeń inżynierskich,
• korzystanie z nielicencjonowanych programów obliczeniowych będzie wymagało dołączenia, do wniosku o pozwolenie na budowę, opinii, o której mowa w art. 33, ust. 3 obecnej ustawy.

• miejscowym planem zagospodarowania, wyznaczającym siatkę ulic i granice działek z określeniem ich współrzędnych geodezyjnych, lub
• opracowany geodezyjnie plan sytuacyjny planowanych obiektów zmieniających zagospodarowanie przestrzenne.

• w terminie niezwłocznym, tj. do 14 dni, organ rozstrzyga czy złożone dokumenty lub wniosek są kompletne,
• w ciągu następnych 14 dni podejmowane jest rozstrzygnięcie organu,
• w terminie niezwłocznym, tj. do 14 dni organ rozstrzyga o udzieleniu milczącej zgody na podjecie wykonania zgłoszonych robót lub zamiarze przystąpienia do użytkowania wykonanego obiektu budowlanego.

• Państwowej Straży Pożarnej,
• Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
• Państwowej Inspekcji Pracy,
• Inspekcji Ochrony Środowiska – chociaż obecnie organa te zapewniły sobie odrębny tryb – regulacją art. 76 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska.

1. W obecnym art. 7 ustawy, który dotyczy przepisów techniczno-budowlanych, należy zmienić zapis w ust.3, mówiący o warunkach technicznych użytkowania obiektów, z fakultatywnego na obligatoryjny.
   Dotychczas warunki techniczne użytkowania określone zostały tylko dla budynków mieszkalnych (Dz. U. z 1999 r., Nr 74, poz. 36). Dla pozostałych rodzajów obiektów takich rozporządzeń brak, w tym także dla pozostałych rodzajów budynków.
2. Uściślić zakres i formę dokumentów przekazywanych użytkownikowi po zakończeniu budowy, np. przez zamieszczenie w obecnym art. 60 dodatkowego ustępu, który będzie upoważniał ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej do określenia w rozporządzeniu szczegółowego zakresu i formy dokumentów przekazywanych użytkownikowi po zakończeniu budowy, tj:
1. instrukcji obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem, których obowiązek przekazania powinien być obligatoryjny,
2. wykazu dokumentów tworzących dokumentację budowy,
3. wykazu dokumentów wchodzących w skład dokumentacji powykonawczej.
Przed wydaniem decyzji o pozwolenie na użytkowanie organ powinien sprawdzać wykazy przekazanych dokumentów.
3. Określić w ustawie kwalifikację archiwalną projektu budowlanego, projektów wykonawczych i dokumentacji powykonawczej i odpowiednio obowiązek ich archiwizowania przez organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę, organ nadzoru budowlanego i właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego. Należałoby również przeanalizować celowość przechowywania archiwalnego 2 egz. projektu budowlanego przez organ nadzoru budowlanego, a w gminie nie przewiduje żadnego.
4. Dla obiektów budowlanych, które są w użytkowaniu, a ich użytkownik nie dysponuje dokumentacją techniczną i instrukcją obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem, powinien z nowej ustawy wynikać obowiązek:
• sporządzenia inwentaryzacji budowlano-instalacyjnej użytkowanego obiektu i jej ciągłego przechowywania,
• sporządzenia instrukcji obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem,
• prowadzenia użytkowania zgodnie z dyspozycjami instrukcji obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem.
5. Dla istniejących wielkopowierzchniowych obiektów o płaskich dachach w lekkiej konstrukcji stalowej, zbudowanych z uwzględnieniem obciążeń śniegiem podanych w poprzednich Polskich Normach, nowa ustawa Prawo budowlane powinna określać obowiązki dla odpowiednich organów państwa (np. Państwowego Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej), przy nadzwyczajnych opadach śniegu, w doraźnych komunikatach, podawania grubości pokrywy śnieżnej na gruncie i jej składu gatunkowego (lodu, śniegu zlodowaciałego oraz śniegu puszystego). Ponadto minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, powinien określić w rozporządzeniu zasady obliczania obciążeń od śniegu na dach takich obiektów– aby użytkownicy tych obiektów mieli wiarygodne dane do podejmowania racjonalnych decyzji o przystąpieniu do zrzucania śniegu z płaskich dachów zagrożonych obiektów.

• wykonywanie urządzeń technologicznych, przemysłowych itp. w obiekcie budowlanym nie wymaga zgody budowlanej w żadnej formule - pkt. III.7.,
• pozwolenie na budowę nie będzie wymagane jeżeli obszar oddziaływania obiektu nie wykracza poza granice działki – pkt. III.9.1.,
• zamieszczenie w ustawie zamkniętej listy obiektów niewymagających zgłoszenia i wymagających zgłoszenia, a nie wymagających projektu budowlanego – pkt. V.10.,
• odformalizowanie przeniesienia pozwolenia na budowę i przyjęcie zasady, że zgoda budowlana jest związana z obiektem a nie z inwestorem – pkt. V.14.,
• zamieszczenie w ustawie katalogu przesłanek stanowiących istotne odstępstwo –pkt. VI.6.,
• sprecyzowanie 3-stopniowej procedury naprawczej w sytuacji naruszeń prawa – pkt. VIII.5.,
• przeniesienie do samorządu gminnego problematyki zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego, jeżeli to nie wymaga wykonania robót budowlanych – pkt. IX.7.,
• wniosek o zweryfikowanie wykazu obiektów wymagających decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacją przedsięwzięcia – pkt. XIII.5.,
• wniosek o weryfikację przepisów techniczno-budowlanych oraz różnych przepisów wprowadzających obowiązki uzgadniania lub opiniowania bądź udziału różnych organów i służb w procesie budowlanym –pkt. XIII.6.

• propozycja aby ustawa Prawo budowlane zajmowała się tylko procesem budowlanym, a nie całym procesem inwestycyjnym, w tym także z uwzględnieniem szczególnych wymagań dla inwestycji realizowanych z udziałem środków publicznych, zajmowała się sytuowaniem obiektu budowlanego, a pomijała proces programowania i przygotowania inwestycji, warunkującym podjecie prac projektowych – pkt. I.1. i II.1.,
• zniesienie wymogu dokumentowania prawa do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane – pkt. III.10.,
• ustanawianie pełnomocnika do prowadzenia budowy – bez uprawnień budowlanych – pkt. IV.5.,
• ustanawianie kierownika budowy przez inwestora- pkt. IV.6.,
• podtrzymywanie zasady, że organ ma 30 dni na zajęcie stanowiska w odniesieniu do zgłoszenia o zamiarze wykonania robót, zamiast jego skrócenia – pkt. V.4.,
• podtrzymanie obecnej zasady reglamentacji sprzedaży dziennika budowy- tylko w inspektoracie okręgowym i po 3 dniach, przy pogorszonej dostępności komunikacyjnej do okręgowych inspektoratów – pkt. VI.1.,
• proponowanie aby w projekcie budowlanym było wskazanie etapów budowy, po których powinien nastąpić obowiązkowy odbiór robót, zamiast zapisu, że te wskazania określa inwestor we wniosku o pozwolenie na budowę – pkt. VI.5.,
• wyłączenie inwestora z odpowiedzialności za odstępstwa od projektu budowlanego – przecież to inwestor jest głównym decydentem w trakcie budowy – pkt. VI.6.,
• wydłużenie do 30 dni (jest 20 dni) terminu reakcji organu na zawiadomienie o zakończeniu budowy – pkt. VII.3.,
• wysokość opłaty legalizacyjnej do 100% wartości obiektu jest zbyt drastyczna; powinna być możliwość jej złagodzenia w nadzwyczajnych sytuacjach – pkt. VIII.2.,
• nadmierny rygoryzm dotyczący rozbiórek – powinien dotyczyć tylko obiektów zabytkowych, a nie wszystkich obiektów – pkt. VIII.6.,
• nadmierny rygoryzm dotyczący podjęcia użytkowania. Poprzednie przesłanki wcześniejszego podejmowania użytkowania zanikły. Wnioskuje się określenie w ustawie katalogu obiektów, dla których jest wymagane pozwolenie na użytkowanie – pkt. VIII. 7,8 i 9.

1. uzyskania przez inwestora opinii organu gminy o projekcie zagospodarowania terenu, stanowiącym część składową projektu budowlanego opracowanego na podstawie ustaleń planu miejscowego, przed złożeniem wniosku o wydanie pozwolenia na budowę;
2. uzyskania przez inwestora opinii organu gminy o projekcie architektoniczno-budowlanym, stanowiącym część składową projektu budowlanego co najmniej obiektu budowlanego:
1. o wysokości powyżej średniej wysokości zabudowy ustalonej w planie miejscowym lub istniejącej faktycznie na obszarze nieobjętym planem miejscowym o określonym promieniu w stosunku do obiektu projektowanego,
2. usytuowanego w obszarze przestrzeni publicznej,
3. obiektu użyteczności publicznej o charakterze monumentalnym lub przeznaczonego dla wielkich zgromadzeń ludzi oraz obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży ponad 2000 m2;
3. przekazywania przez organy administracji architektoniczno-budowlanej organom gminy, wraz z odpisem decyzji o pozwoleniu na budowę, również zatwierdzonego projektu budowlanego;
4. przekazywania przez organy nadzoru budowlanego organom gminy, wraz z odpisem pozwolenia na dokończenie robót budowlanych lub pozwolenia na użytkowanie obiektu wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę, również projektu budowlanego takiego obiektu.

1. Pracochłonność podstawowych czynności organu, zarówno planowych, jak doraźnych, wynikających ze skarg ludności lub wypadków nadzwyczajnych, w tym katastrof budowlanych, jest wyliczalna, łącznie z czasem dojazdu na wizję lokalne własnymi lub publicznymi środkami lokomocji, ale nie była dotąd podstawą do zapewnienia tym organom odpowiednich kadr i środków działania.
   
   
2. Skuteczne wykonywanie zadań nadzoru budowlanego wymaga zapewnienia zarówno łatwej osiągalności celów inspekcji i innych czynności inspektorów nadzoru budowlanego na obszarze działania, jak również dogodnej dostępności dla obywateli (stron i innych interesantów) oraz łatwego kontaktu organów gmin i starostw z organami nadzoru budowlanego.
   
   
3. Organy gmin i starostw nie posiadają własnych archiwów pełnych akt budowlanych nieruchomości, jako podstawy do wszelkich decyzji administracyjnych i muszą korzystać z akt budowlanych organów nadzoru budowlanego, które sprawują kontrolę nad wykonywaniem robot budowlanych (legalnych i nielegalnych), legalizują oddawanie obiektów budowlanych do użytkowania oraz kontrolują ich utrzymanie w należytym stanie technicznym.
   
   
4. Organy gmin i starostw mają w swym aparacie pracy ds. gospodarki przestrzennej i administracji architektoniczno-budowlanej kadry o specjalnościach różniących się od wymaganych do sprawowania nadzoru budowlanego, co zmusza je do naturalnego współdziałania w sprawach zapewnienia ładu przestrzennego i ładu budowlanego na terenie gminy i powiatu.
   
   
5. Likwidacja powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego i utworzenie w ich miejsce ograniczonej liczby okręgowych inspektoratów spowoduje:
1. zwiększenie luki kadrowej na obszarze wszystkich gmin i 2/3 powiatów w zakresie specjalności inżynieryjno- budowlanych, które muszą mieć inspektorzy nadzoru budowlanego, a nie są wymagane w organach gmin i starostw (np. w administracji architektoniczno-budowlanej),
2. nadmierne utrudnienie wykonywania zadań organów gmin i starostw w zakresie gospodarki przestrzennej, ochrony środowiska i administracji architeoniczno-budowlanej, wymagających konfrontacji wszelkich zamierzeń ze stanem faktycznym, wynikającym z prowadzonych wyłącznie przez organ nadzoru budowlanego rejestrów pozwoleń na budowę i użytkowanie oraz archiwów akt budowlanych, dotyczących budowy (legalnej i nielegalnej), utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych,
3. konieczność poniesienia kosztów likwidacji dotychczasowych urzędów powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego, wysokiego kosztu urządzenia nowego nowej siedziby urzędu okręgowego, kosztów przemieszczeń i zmian kadrowych, przeniesienia akt budowlanych i rejestrów oraz sprzętu i urządzeń biurowych, przydzielenia odpowiednio zwiększonej liczby samochodów służbowych,
4. zwiększenie kosztów przejazdów służbowych i czasochłonności wszystkich czynności kontrolnych, a więc zmniejszenie efektywności pracy inspektorów z powodu nadmiernego oddalenie siedziby inspektoratu okręgowego od faktycznego miejsca pracy inspektorów, jakim jest podległy obszar i znajdujące się na nim obiekty budowlane będące w budowie i w użytkowaniu, ,
5. utrudnienie kontaktu obywateli z urzędem oraz zwiększenie kosztów ich podróży i czasu załatwiania spraw w godzinach urzędowania, co będzie wymagać oderwania się od bieżących obowiązków w miejscu pracy, z więc zwiększy ich wydatki osobiste lub/i straty ich zakładów pracy,
6. zwiększenie strat czasu pracy i kosztów dojazdów, łączności i obiegu (przesyłu) akt budowlanych, jakie będą musiały ponieść organy gminy i większość starostw w związku z koniecznym współdziałaniem z organem okręgowym nadzoru budowlanego .

1. Dostosować obsadę kadrową i środki działania powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego do stanu odpowiadającego wyliczalnej wielkości tych zadań.
   
   
2. Wykorzystać możliwość tworzenia przez wojewodów wspólnych inspektoratów nadzoru budowlanego dla powiatów sąsiednich, zgodnie z art. 86 ust. 3a oraz 3b Prawa budowlanego, np. w przypadkach, uzasadnionych ograniczonym zakresem inwestycji i istniejących zasobów budowlanych oraz – w każdym przypadku – tworzenie wspólnych inspektoratów dla starostw grodzkich i sąsiadujących z nimi starostw powiatowych.
   
   
3. Wykorzystać możliwość zracjonalizowania działania powiatowych inspektorów nadzoru budowlanego przez przeniesienie do właściwości wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego zadań w zakresie nadzoru nad budową i utrzymaniem obiektów budowlanych:
1. o wysoce skomplikowanych konstrukcjach budowlanych i przeznaczonych dla wielkich zgromadzeń ludzi,
2. wyszczególnionych enumeratywnie w art. 82 ust. 3 obiektów budowlanych, na które pozwolenie na budowę wydaje wojewoda, jako organ administracji architektoniczno-budowlanej, oraz
3. w sprawach katastrof budowlanych, które spowodowały straty w ludziach lub miały miejsce w obiektach budowlanych określonych przez Ministra.
   
   
4. Usprawnić wykorzystanie przez organy nadzoru budowanego, wynikającego z art. 81c ust. 2 Prawa budowlanego, prawa do nałożenia na kierowników budowy i właścicieli lub zarządców obiektów budowlanych obowiązku przedstawienia w określonym terminie ocen technicznych lub ekspertyz specjalistycznych, w sprawach skomplikowanych lub wysoce specjalistycznych, jako podstawy do wydania właściwych decyzji organu.

1. Projekt (z dnia 2 listopada 2006 r.) ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane nie powinien być przyjęty w zakresie dotyczącym organizacji nadzoru budowlanego ze względu na wykazane wyżej wady przyjętego założenia.
   
   
2. Projektowane zmiany art. 59e, 61, 62, 66 70 i 76 mają charakter porządkowy i powinny być włączone do projektu kompleksowej zmiany Prawa budowlanego, która jest nieodzowna, ale nie została dotąd przygotowana zgodnie z planem prac legislacyjnych resortu zadeklarowanym po katastrofie katowickiej w styczniu 2006 r.

• zmian w organizacji służb nadzoru budowlanego,
• doprecyzowania obowiązków zarządców wielkopowierzchiowych obiektów budowlanych o płaskich dachach,

1. Dla zminimalizowania negatywnych skutków pogorszenia dostępności obywateli do Okręgowych Inspektoratów Nadzoru Budowlanego wnioskuje się rozważenie wprowadzenia takich zmian w procedurach organizacji odpowiednich urzędów i zasadach ich działania aby np.:

• dziennik budowy mógł być zakupywany w urzędzie gminy, a nie w okręgowym inspektoracie,
• zgłoszenie zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych i złożenie informacji o osobach pełniących samodzielne funkcje techniczne na danej budowie były składane w urzędzie gminy (art. 41 i 41 ustawy Prawo budowlane),
• zawiadomienie o zakończeniu budowy i dokumenty wymagane art. 57 ustawy Prawo budowlane, do wydania pozwolenia na użytkowanie, były składane w urzędzie gminy, a decyzja o pozwoleniu na użytkowanie mogła być przekazywana pocztą do zainteresowanej osoby,
• urząd gminy był zobowiązany elektronicznie lub drogą pocztową przekazać zgodnie z właściwością, do okręgowego inspektoratu nadzoru budowlanego, dokumenty związane z procesem budowy,
• urząd gminy był zobowiązany, przy przyjmowaniu wniosków i dokumentów od inwestora, stwierdzania ich kompletności albo żądania uzupełnienia.

2. Przewidziane w projekcie nowelizacji ustawy rygory, dotyczące dwukrotnych przeglądów stanu technicznego konstrukcji dachowych, w zaistniałej sytuacji płaskich, lekkich konstrukcji dachowych, ocenia się jako zasadną konieczność. Następstwa akcyjnego usuwania śniegu łopatami spowodowały na wielu obiektach znaczne uszkodzenia pokryć dachowych, instalacji odgromowych itp.
   W ocenie Izby konstrukcje dachowe należy projektować w taki sposób i na takie obciążenia aby śniegu nie trzeba było usuwać łopatami. Obecny stan wskazań zawartych w Polskich Normach takich efektów nie zapewnia.

1. nałożyć na inwestorów budowlanych obowiązek:
1. zapewnienia wykonywania i sprawdzania przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach:

• projektów wykonawczych lub rysunków wykonawczych, uszczegółowiających rozwiązania projektowe zawarte w projekcie budowlanym,
• specyfikacji technicznych wykonywania i odbioru robót lub opisów technicznych, które powinny określać wymagania jakościowe dotyczące użytych wyrobów budowlanych i sposobu wykonania robót oraz odbioru,

2. zapewnienia wykonywania i przekazywania użytkownikom instrukcji obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem, o których mowa w art. 60 ustawy,
   
   
2. wprowadzić zmiany w obecnym systemie kontroli prawidłowości ( sprawdzania)  rozwiązań projektowych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach, potwierdzonych certyfikatami, którzy byliby kontrolowani przez organa nadzoru budowlanego, a działali na zasadach rynkowych,
3. wprowadzić obowiązek atestowania programów komputerowych, służących do wykonywania obliczeń inżynierskich – przed ich wprowadzeniem na rynek t.j. sprzedażą,
4. uściślić w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw budownictwa zakres i formę dokumentów przekazywanych użytkownikowi po zakończeniu budowy ze szczególnym uwzględnieniem dokumentacji powykonawczej,
5. uściślić obowiązki użytkowników istniejących obiektów budowlanych, dotyczących:

• posiadania dokumentacji technicznej (powykonawczej lub odtworzeniowej),
• instrukcji obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z obiektem,
• użytkowania obiektu zgodnie z dyspozycjami w/w instrukcji,
• wykonywania okresowych kontroli stanu technicznego obiektów na zasadach, doprecyzowanych w projekcie nowelizacji ustawy Prawo budowlane,
• wprowadzenia zmian dotyczących organizacji organów nadzoru budowlanego, wnioskowanych w druku sejmowym nr 1109;

6.  wprowadzić zmiany w Polskich Normach w zakresie:

• obciążenia śniegiem z uwzględnieniem maksymalnych jego wielkości z ostatnich 50 lat (bez uśrednień),
• ustalenia i uwzględniania w obliczeniach współczynnika konsekwencji zniszczenia konstrukcji, stosownie do specyfiki obiektu;

7. wprowadzić zasadę, że Państwowy Instytut Meteorologii ogłasza w komunikatach grubości warstw zalegającego śniegu w poszczególnych rejonach kraju;

1. wprowadzenie do ustawy szeregu regulacji związanych z systemem oceny energetycznej budynków, będących konsekwencją implementacji do polskich przepisów postanowień dyrektywy 2002/91/WE w powyższej sprawie. Zagadnienia wynikające z dyrektywy, które nie wymagają regulacji ustawowej, powinny być zawarte w znowelizowanym rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie;
2. określenie w ustawie nie tylko obowiązków i uprawnień kierownika budowy i projektanta ale także przedsiębiorców t.j. wykonawcy budowlanego i jednostki projektowania, dla zapewnienia finansowo-organizacyjnej możliwość realizacji tych obowiązków przez kierownika budowy, kierownika robót i projektanta; obecne regulacje nakładają na projektanta i kierownika budowy wiele obowiązków, a umowę o wykonanie podpisuje przedsiębiorca, który zarządzając finansami z umowy, nie zawsze zapewnia możliwość jej prawidłowej realizacji;
3. wprowadzenie obowiązku powoływania inspektora(ów) nadzoru inwestorskiego przy robotach budowlanych finansowanych ze środków publicznych, aby w pełni było zabezpieczone dobro inwestycji;
4. wprowadzenie obowiązku ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej działalności: inwestora, wykonawcy robót budowlanych i jednostki projektowania oraz przedstawicieli instytucji uczestniczących w opiniowaniu i uzgodnieniach projektów;
5. określenie w słowniczku ustawy jednolitych nazw opracowań projektowych i kosztowych w poszczególnych etapach przygotowania inwestycji z objaśnieniem ich przeznaczenia – dla ułatwienia porozumiewania się uczestników procesu inwestycyjnego;
6. skrócenie terminów wydania pozwolenia na budowę, z nałożeniem obowiązku na organ:

• rozpatrzenia kompletności wniosku i wezwania do ewentualnego uzupełnienia dokumentów  w terminie do 15 dni,
• wydania decyzji w terminie 15 dni od uzupełnienia dokumentów;

7. uproszczenia i skrócenia terminów wydania pozwolenia na użytkowanie, przez:

• zobowiązanie organu nadzoru budowlanego do przeprowadzenia obowiązkowej kontroli w terminach i na zasadach określonych w art. 56 obecnej ustawy,
• wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie w terminie 14 dni od złożenia kompletnych dokumentów wymienionych w art. 57 ustawy;

8. nałożenia na inwestorów korzystających ze środków publicznych obowiązku oceny proponowanych rozwiązań projektowych i ich akceptacji przed złożeniem wniosku o dofinansowanie oraz przed przystąpieniem do kolejnych etapów opracowań i ważnych działań w procesie inwestycyjnym;
9. nałożenie na Ministra Budownictwa obowiązku opracowania, publikowania i utrzymywania w bieżącej aktualności Warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych – jako dokumentów określających wymagania jakościowe i stanowiących podstawę opracowywania prawidłowych specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót.

• infrastruktury technicznej w systemie miejscowego planowania przestrzennego,
• lokalizacji inwestycji i monitoringu realizacji planów miejscowych

1. przekazu zainteresowanym podmiotom informacji o aktualnych uwarunkowaniach wynikających z ustaleń planu miejscowego i wydanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na obsazre nieobjętym takim planem,
2. przekazu zainteresowanym podmiotom informacji o skutkach przygotowania i realizacji współzależnych przedsięwzięć inwestycyjnych (w tym w zakresie infrastruktury technicznej) z uwagi na ich oddziaływanie na warunki użytkowania i zabudowy sąsiednich nieruchomości, warunki środowiskowe i wymagany ład przestrzenny,
3. oceny zgodności przygotowania i realizacji poszczególnych przedsięwzięć z ustaleniami planu miejscowego, czyli z prawem miejscowym,
4. analizowania wyników i okresowej oceny realizacji gospodarki przestrzennej,
5. gromadzenia zbioru niezbędnych informacji i opracowania na ich podstawie wniosków w sprawie aktualizacji lub zmiany planów miejscowych.

• wydawanie odpłatnie wypisów i wyrysów z planu miejscowego każdemu, kto tego zażąda (art. 30), bez obowiązku określenia celu,
• prowadzenie rejestru planów miejscowych oraz wniosków o ich sporządzenie lub zmianę, gromadzenie materiałów z nimi związanych (art. 31 ust. 1).
• dokonywanie analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy i przekazywanie wyników analiz radzie gminy co najmniej 2 razy w okresie kadencji rady (art. 32 ust. 1 i 2),
• włączenie, jako strony, do postępowania w sprawie uzgodnienia warunków i zasad zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy właścicieli, użytkowników wieczystych lub zarządców nieruchomości objętych wnioskiem (art. 56 ust. 3),
• włączenie, jako strony, do postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego właścicieli, użytkowników wieczystych lub zarządców nieruchomości, na których ma być zrealizowana inwestycja orz działek bezpośrednio graniczących z terenem inwestycji (art. 65 ust. 2).

1. uzyskania przez inwestora opinii organu gminy o projekcie zagospodarowania terenu, stanowiącym część składową projektu budowlanego opracowanego na podstawie ustaleń planu miejscowego, przed złożeniem wniosku o wydanie pozwolenia na budowę;
2. uzyskania przez inwestora opinii organu gminy o projekcie architektoniczno-budowlanym, stanowiącym część składową projektu budowlanego obiektu budowlanego:
1. o wysokości powyżej średniej wysokości zabudowy ustalonej w planie miejscowym lub istniejącej faktycznie na obszarze nieobjętym planem miejscowym o określonym promieniu w stosunku do obiektu projektowanego,
2. usytuowanego w obszarze przestrzeni publicznej,
3. obiektu użyteczności publicznej o charakterze monumentalnym lub przeznaczonego dla wielkich zgromadzeń ludzi oraz obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży ponad 2000 m²;
3. przekazywania przez organy administracji architektoniczno-budowlanej organom gminy, wraz z odpisem decyzji o pozwoleniu na budowę, również kopii projektu zagospodarowania terenu, stanowiącego część składową zatwierdzonego projektu budowlanego;
4. przekazywania przez organy nadzoru budowlanego organom gminy, wraz z odpisem pozwolenia na dokończenie robót budowlanych lub pozwolenia na użytkowanie obiektu wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę, również projektu budowlanego takiego obiektu.

Prof. dr Zofia Bolkowska

Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa w Warszawie

AKTUALNA SYTUACJA W BUDOWNICTWIE NA TLE DOTYCHCZASOWYCH TENDENCJI

Podstawa opracowania: UMOWA AUTORSKA O DZIEŁO - WYKONANIE EKSPERTYZY

W RAMACH REALIZACJI PROJEKTU „KIGNET” - IZBOWY SYSTEM WSPARCIA KONKURENCYJNOŚCI

POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW

Warszawa, czerwiec 2006 r.

WSTĘP

Raport obejmuje trzy obszary: w pierwszym omówiono cechy charakterystyczne sektora budownictwa oraz znaczenie społeczne i ekonomiczne budownictwa. Przedstawiono szacunki własne (liczbowe) wskazujące na rolę budownictwa na rynku pracy (jakie konsekwencje wywołuje wzrost/spadek budownictwa w sektorach współpracujących z budownictwem).

Drugi obszar zawiera analizę i dane liczbowe etapów rozwoju budownictwa w kilku minionych latach, jest to punkt wyjścia do oceny aktualnej sytuacji budownictwa w Polsce. Zwrócono uwagę w szczególności na wysoki wzrost przypadający na lata 1995 – 2000, lata głębokiego kryzysu w budownictwie (od 1999 do 2003 roku) oraz okres od 2004 r. - przełamanie dekoniunktury i korzystne zmiany w budownictwie.

W obszarze trzecim omówiono aktualną sytuację w budownictwie obejmująca 2005 rok i pierwsze półrocze 2006 roku. Jest to część zasadnicza ekspertyzy, bowiem wskazuje nie tylko na czynniki, które pozwoliły na przełamanie regresu i umożliwiły wejście budownictwa na ścieżkę wzrostu, ale (co ważniejsze), zawiera oceny, czy obecne korzystne tendencje w budownictwie będą miały cechy trwałe. Istotną częścią analizy jest omówienie znaczenia (miejsca) wybranych rodzajów budownictwa w latach wcześniejszych, obecnie i w najbliższych latach.

W podsumowaniu wskazano szanse na trwałe utrzymanie wzrostu budownictwa oraz zasygnalizowano możliwości wystąpienia zagrożeń.

Ekspertyza składa się z 20 stron tekstu, w tym 12 rysunków i aneks zawierający zestawienia tabelaryczne.

W opracowaniu wykorzystano dane GUS, informacje z własnego „banku danych” oraz referaty wygłoszone na dorocznych konferencjach organizowanych przez Eurobuild Poland.

1. ZNACZENIE BUDOWNICTWA W GOSPODARCE

1.1 Cechy charakterystyczne sektora budownictwa

Sektor budownictwa jest zróżnicowany i rozdrobniony, silnie powiązany i uzależniony od wielu różnych dziedzin gospodarki. W sektorze budownictwa angażowani są specjaliści różnych zawodów, wymagana jest od pracowników duża mobilność, okres zatrudnienia zależy od czasu realizacji budowy. Budownictwo oddziałuje silnie na rynek pracy, zarówno negatywnie (w okresie dekoniunktury lub mniejszej intensywności robót zwiększa bezrobocie), jak też pozytywnie (szybko „wchłania” pracowników nawet o niskich kwalifikacjach, a podatność na funkcjonowanie szarej strefy „łagodzi” bezrobocie).

W budownictwie przeważają małe firmy, które wypełniają lokalne „nisze popytowe”. W 2004 r. w budownictwie funkcjonowało 162 tysiące podmiotów gospodarczych, w tym 158 tys. były to jednostki zatrudniające mniej niż 19 osób. Zrealizowały one 56% produkcji budowlanej przy 41% udziale w zatrudnieniu całego sektora budownictwa.

Budownictwo jest sektorem rozproszonym terytorialnie i ‘transportochłonnym”. Duże znaczenie odgrywa transport urządzeń niezbędnych w procesie budowlanym i materiałów służących do budowy. Natomiast produkt działalności budowlanej jest jednym z najbardziej trwałych efektów pracy ludzkiej, tworzy infrastrukturę dla życia i pracy. Produkt ostateczny nie nadaje się do transportu (nie zdarza się to w innych dziedzinach gospodarki).

Różnice międzyregionalne w budownictwie są znaczne. Intensywność ruchu budowlanego w 2005 r. kształtowała się następująco: najwyższy wskaźnik w woj. Mazowieckim wynosił ponad 4,8 tys. produkcji budowlanej na mieszkańca, najniższe wskaźniki (poniżej 1 tys.) przypadały na woj. woj. lubuskie, lubelskie i podkarpackie.

Bardzo duży udział w produkcji budowlanej mają remonty i renowacja istniejących zasobów, w latach 2004 – 2005 było to około 30% produkcji budowlanej ogółem.

Budownictwo jest uzależnione od wahań gospodarki, a szczególnie od inwestycji. Ponadto znajduje się pod wpływem okresowych zmian klimatycznych (część prac jest wykonywana „na zewnątrz”). Te czynniki powodują niestabilność działalności budowlanej.

Wśród innych cech sektora budownictwa należy wymienić:

Sektor generuje dużo odpadów budowlanych (w trakcie budowy i rozbiórki).

Jest to sektor energochłonny; w trakcie eksploatacji budynków zużywa się znaczne ilości energii.

1.2. Znaczenie społeczne i ekonomiczne budownictwa

Budownictwo spełnia ważne funkcje społeczne; rozwój wielu dziedzin (np. mieszkalnictwo, infrastruktura komunalna) w odczuciu społecznym determinuje poziom stopy życiowej.

W drugiej połowie lat 90.tych udział sektora budownictwa w tworzeniu PKB wynosił około 8%, w okresie dekoniunktury w budownictwie w latach 2000 – 2004 uległ zmniejszeniu. Obecnie jest to około 5%, a budownictwo jest pracodawcą dla blisko 500 tys. osób.

Niedoceniany, chociaż ostatnio coraz częściej zauważany jest efekt „mnożnikowy” budownictwa; szacuje się, że 100 zatrudnionych bezpośrednio w budownictwie tworzy co najmniej 200 dodatkowych miejsc pracy, a także „inicjuje” produkcję w innych sektorach.

Występuje duża zależność miedzy wielkością robót budowlanych a działalnością działów gospodarki z nim współpracujących. Do najważniejszych dziedzin współpracujących w budownictwem należą:

• przemysły wytwarzające materiały i wyroby dla budownictwa, głównie mineralny przemysł, szklarski, ceramiczny, przemysł drzewny, niektóre branże przemysłu chemicznego (np farby i lakiery), przemysły wytwarzające wyroby z tworzyw sztucznych, wyroby hutnicze, konstrukcje metalowe.

• Przemysły produkujące maszyny i urządzenia budowlane, sprzęt elektryczny, kable i przewody,

• Przemysły dostarczające wyroby wyposażenia mieszkań i innych obiektów budowlanych (głównie meble, sprzęt gospodarstwa domowego, sprzęt rtv),

• Transport i inne usługi związane z działalnością budowlaną np. architekci, geodeci, dostarczanie energii elektrycznej i wody, działalność telekomunikacyjna.

Szacunkowe obliczenia zależności między budownictwem a działami współpracującymi z nim podano w załączniku nr 1. Są to obliczenia własne (liczbowe) wskazujące na rolę budownictwa na rynku pracy i ilustrujące konsekwencje jakie wywołuje wzrost/spadek budownictwa w sektorach współpracujących z budownictwem).

2. ETAPY ROZWOJU BUDOWNICTWA W POLSCE

2.1. Budownictwo w latach 1995 - 2005

Tendencje rozwojowe budownictwa w 10.leciu 1995 – 2005 stanowią punkt wyjścia do oceny aktualnej sytuacji budownictwa w Polsce i szans na trwały wzrost. W analizowanym okresie można wyróżnić trzy etapy:

• Wysoki wzrost przypadający na lata 1995 – 2000;

• Lata głębokiego kryzysu w budownictwie (od 1999 do 2003 roku).

• Okres od 2004 r. - przełamanie dekoniunktury i wzrost budownictwa w latach 2005 - 2006.

Dekada lat 90.tych była korzystna dla budownictwa, ale szczególnie wysokie tempo rozwoju przypada na lata 1995 – 2000; był to okres dobrej koniunktury w gospodarce i w budownictwie, duży był napływ inwestycji zagranicznych do Polski, wzrastało zainteresowanie inwestorów zagranicznych budownictwem. Realizowano duże projekty inwestycyjne, przy dwucyfrowym wskaźniku wzrostu inwestycji i prorozwojowej polityce gospodarczej – popyt na roboty budowlane był wysoki. Średnio roczny wzrost produkcji budowlanej w cenach stałych wynosił ponad 8%, a wolumen robót budowlanych w latach 1995 – 2000 zwiększył się ponad 50%.

Jako główne przyczyny wysokiej aktywności budownictwa w tym okresie należy wymienić:

• rosnące możliwości i skłonność gospodarki do inwestowania w efekcie utrzymującego się wzrostu gospodarczego oraz dobrych wyników finansowych przedsiębiorstw,

• napływ inwestycji zagranicznych, które wykreowały popyt na wykonawstwo w wielu dziedzinach budownictwa np. na obiekty handlowe wielko powierzchniowe, obiekty biurowo – biznesowe, hotele, magazyny i centra logistyczne,

• stymulowanie popytu budowlanego poprzez system ulg i podatków (stopniowo ograniczanych lub likwidowanych), które wpływały na realny popyt ludności na nowe obiekty, ale też na remonty i modernizacje.

Okres drugi – to lata głębokiego kryzysu w budownictwie. Od 1999 r. nastąpiło osłabienie koniunktury w gospodarce, które szczególnie gwałtownie odbiło się na rynku budowlanym. Wolumen produkcji budowlanej w dużych zakładach zmniejszył się w okresie 2000 – 2003 o prawie ¼. W zakładach małych, które realizują głównie roboty remontowe i modernizacyjne spadek produkcji był niewielki, eksperci oceniają, że małe firmy „łagodziły” regres w budownictwie. Towarzyszyło temu obniżenie zapotrzebowania na wyroby budowlane. Wobec niskiego popytu krajowego producenci „ratowali się” eksportem. Kryzys w budownictwie spowodował ograniczanie działalności wielu dziedzin gospodarki związanej z budownictwem.

Trzeci okres – to od 2003 r. przełamanie dekoniunktury i korzystne zmiany w gospodarce, a szczególnie w działalności przemysłu. Wpływał na to początkowo coraz większy eksport, a potem rosnący popyt rynku krajowego. Regres w budownictwie trwał dłużej niż w innych dziedzinach gospodarki.

Podczas gdy w 2004 r. PKB wzrastał o ponad 5%, a produkcja sprzedana przemysłu o 12% – w budownictwie nie notowano wzrostu. Ale był to dla budownictwa ostatni rok bez sukcesów. Już w końcu 2004 r. nastąpiło przełamanie kryzysu i tendencje wzrostowe były coraz bardziej widoczne. W 2005 r. budownictwo zanotowało wzrost o 7,4%, a w 1 półroczu 2006 wzrost wynosił 9,2%.

W 2005 r. budownictwo było dziedziną gospodarki o najwyższych wskaźnikach wzrostu.

Zmieniały się relacje wzrostu produkcji budowlanej w zakładach małych, średnich i dużych. W okresie dekoniunktury spadek robót budowlanych wiązał się z ograniczaniem dużych inwestycji, roboty remontowe i modernizacyjne realizowane przez małe zakłady nie odczuwały tak dotkliwie recesji, charakteryzowały się wzrostem, można nawet powiedzieć, że „łagodziły” dekoniunkturę. W 2005 r. szybciej wzrastały roboty o charakterze inwestycyjnym realizowane przez duże firmy, niż roboty budowlane o charakterze remontowym, w których najczęściej specjalizują się zakłady małe. Wynikało to z ożywienia na rynku inwestycyjnym i finansowania wielu dużych programów rozwojowych.

2.2. Budownictwo w 1 półroczu 2006 roku

W pierwszych miesiącach 2006 r. w budownictwie miał miejsce spadek produkcji, co związane było z bardzo ostrą zimą. Czynniki atmosferyczne obniżające poziom produkcji budowlanej występują zawsze na początku roku, ale z różna intensywnością, w 2006 r. były szczególnie dotkliwe.

W marcu budownictwo osiągnęło wzrost o 15,5% w porównaniu z marcem roku poprzedniego, a w kolejnych miesiącach notowano również wysokie wskaźniki wzrostu. W efekcie w okresie styczeń – czerwiec 2006 r. w zakładach zatrudniających > 9 osób wzrost produkcji budowlanej był wyższy o 9,2% w porównaniu z pierwszym półroczem 2005 roku. W okresie pierwszego półrocza 2006 r. ponownie zmieniły się relacje miedzy robotami o charakterze inwestycyjnym i remontowym; szybciej rosły roboty o charakterze remontowym (12%), niż inwestycyjnym (8,1%). Może to wskazywać, że duże firmy budowlane oczekują na znaczniejszy wzrost inwestycji i w konsekwencji realizację dużych projektów inwestycyjnych.

W pierwszym półroczu 2006 r. odnotować należy:

• bardzo wysoki wzrost w firmach, których podstawowym rodzajem działalności jest przygotowanie terenów pod budowę (o 63%). Udział tej grupy w strukturze produkcji budowlanej jest niewielki, więc nie wpływają one w znaczącym stopniu na wskaźniki średnie,

• zwiększenie sprzedaży odnotowano w przedsiębiorstwach wykonujących głównie instalacje budowlane (28% instalacje elektryczne, około 8% instalacje cieplne, wodne, gazowe),

• w grupie przedsiębiorstw zajmujących się wznoszeniem budynków i budowli najwyższe wskaźniki wzrostu osiągały jednostki wykonujące konstrukcje i pokrycia dachowe (około 22%),

• ponad 13% wzrosła produkcja budowlana w przedsiębiorstwach realizujących roboty drogowe,

• niższa niż rok temu była w sprzedaż w przedsiębiorstwach wykonujących roboty wykończeniowe.

Podczas gdy w 2005 r. występowały duże wahania produkcji budowlanej w poszczególnych miesiącach (od spadku o prawie 18% do wzrostu o 30%) – to dane za 1 półrocze 2006 r. wskazują, że wahania w produkcji budowlanej są znacznie „łagodniejsze”. Pomijając pierwsze dwa miesiąc (styczeń i luty) w okresie od marca do czerwca miesięczne wskaźniki wzrostu wynosiły od 4,1% do 15,7%.

Odnotować należy korzystne zmiany w kondycji finansowej sektora budownictwa. W latach 2001 – 2003 sektor budownictwa (jako całość) przynosił straty. Od 2004 roku budownictwo jest rentowne; średnie wskaźniki rentowności netto kształtują się na poziomie 1,4 – 1,7%. Nadal jednak 15% do 20% firm budowlanych przynosi straty.

Koniunktura w budownictwie

Z badań prowadzonych przez GUS wynika, że ogólny klimat koniunktury w budownictwie jest coraz lepszy. Systematycznie wzrasta liczba przedsiębiorstw sygnalizujących poprawiającą się koniunkturę. Przedsiębiorstwa notują wzrost zamówień na roboty budowlano-montażowe, co wpływa na zwiększenie wolumenu produkcji.

Według krótkookresowych prognoz sytuacji w budownictwie wzrost popytu przewidywany jest szczególnie w firmach dużych i średnich, ponadto przedsiębiorstwa spodziewają się wzrostu cen realizacji robót budowlanych i oceniają, że nastąpi poprawa ich sytuacji finansowej.

Coraz więcej przedsiębiorstw ocenia swoje zdolności jako zbyt niskie w stosunku do zgłaszanych zamówień. Są więc szanse na „uruchomienie” niewykorzystywanego w okresie dekoniunktury potencjału budowlanego, W końcu półrocza 2006 r. tylko 8% przedsiębiorstw budowlanych oceniało swoje zdolności produkcyjne jako zbyt duże, 76% jako wystarczające, a 16% jako zbyt małe.

Spośród badanych w lipcu jednostek 3,5% deklaruje, że nie odczuwa żadnych barier w prowadzeniu działalności budowlano-montażowej. Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa związane są z konkurencją innych firm (barierę tę zgłaszało 66% przedsiębiorstw wobec 75% rok temu). Drugą najczęściej zgłaszaną barierą są koszty zatrudnienia (50% badanych przedsiębiorstw). Maleje uciążliwość bariery związanej z niedostatecznym popytem (28% obecnie, a 51% rok temu), a także bariery związanej z trudnościami z uzyskaniem kredytu, natomiast wzrosło znaczenie barier związanych przede wszystkim z niedoborem wykwalifikowanych pracowników (wzrost z 14% do 39%).

3. ZMIANY STRUKTURALNE W BUDOWNICTWIE

Konsekwencją zmian ustrojowych i gospodarczych jakie nastąpiły po 1990 r. były przekształcenia własnościowe. W budownictwie zmiany przeprowadzono szybciej niż w innych dziedzinach gospodarki, bowiem sektor ten potrafił elastycznie przystosować się do warunków gospodarki rynkowej. Obecnie około 96% produkcji budowlanej realizowane jest przez jednostki sektora prywatnego.

Uwarunkowania rynkowe wymusiły przeprowadzenie restrukturyzacji wielu dziedzin gospodarki. Potentaci przemysłowi jak górnictwo i hutnictwo, którzy odgrywali dominującą rolę w inwestycjach zmuszeni zostali do ograniczenia produkcji, a ich udział w inwestycjach zmniejszył się. W miejsce "zanikających" branż pojawiły się inne wspierane przez napływające kapitały zagraniczne. Powstały dynamicznie rozwijające się dziedziny inwestowania w hotelarstwie, budownictwie biurowo- biznesowym, wielko - powierzchniowych obiektach handlowych, nowoczesnych centrach logistyczno - magazynowych. W tworzeniu i rozwoju tych dziedzin aktywnie uczestniczyło budownictwo.

W drugiej połowie lat 90.tych zaznaczyły się zmiany w strukturze budownictwa z punktu widzenia przeznaczenia realizowanych obiektów; nastąpił wzrost w grupie budynków usługowych. Natomiast odnotować należy spadek budownictwa produkcyjnego rolnictwa, co wynikało to z pogarszającej się sytuacji w rolnictwie, malejącego popytu na produkty rolne i ich przetwórstwo. Znacznie wolniej rozwijały się dziedziny finansowane lub wspomagane środkami z budżetu jak np. budownictwo użyteczności publicznej, budownictwo drogowe, kolejowe itp. Nie spełniły się oczekiwania szybkiego rozwoju w drugiej połowie lat 90.tych budownictwa autostradowego i związanych z nim obiektów „przyautostradowych”. Nastąpił regres w budownictwie mieszkaniowym.

Po ograniczeniach w realizacji wielu projektów inwestycyjnych w okresie dekoniunktury w gospodarce – w 2005 r. ukształtowała się następująca struktura rodzajowa sektora budownictwa:

• Udział budownictwa mieszkaniowego wynosi 13,9%,

• Udział budownictwa niemieszkalnego 32,5%,

• Budownictwo infrastrukturalne, telekomunikacyjne i obiekty inżynierii lądowej i wodnej stanowi 53,6%.

Nastąpił wyraźny spadek udziału budownictwa mieszkaniowego i niemieszkalnego, przy wzroście budownictwa infrastrukturalnego.